Türkiye’nin ceza adaleti sistemini yakından ilgilendiren 11’inci Yargı Paketi, TBMM Adalet Komisyonu’nda görüşülmeye başlandı. Beklentilerin yoğun olduğu paket, özellikle 55 bin hükümlünün tahliyesine kapı aralayabilecek düzenlemeleri içermesi nedeniyle geniş bir kesim tarafından takip ediliyor. Yapılan ilk oturumda teklifin ilk 15 maddesi kabul edilerek önemli bir eşik aşılmış oldu.
Covid Dönemi Düzenlemesi 3 Yıl Daha Uzatılıyor
Paketin en dikkat çeken düzenlemelerinden biri, pandemi döneminde cezaevlerinde oluşan yoğunluğu azaltmak için getirilen ve hükümlülere erken tahliye imkânı sağlayan “Covid izinli sayılma” uygulamasının üç yıl daha uzatılması.
Bu kapsamda:
-
31 Temmuz 2023 ve öncesinde işlenen suçlardan hüküm alanlar,
-
Kapalı cezaevinden açık cezaevine daha erken geçebilecek,
-
Açık cezaevinden denetimli serbestliğe ayrılma süreleri öne çekilecek.
Bu düzenlemenin yürürlüğe girmesiyle, yaklaşık 55 bin mahkumun özgürlüğe kavuşmasının yolu açılabilir.
Dolandırıcılık Davaları Tek Çatı Altında Toplanacak
Paketteki önemli değişikliklerden biri de dolandırıcılık suçlarının yargılama mercilerine ilişkin. Mevcut düzenlemede bu suçlar, çeşitlerine göre farklı mahkemelerde görülüyor ve sık sık görev uyuşmazlıkları yaşanıyordu. Yeni düzenlemeyle:
-
Dolandırıcılık
-
Nitelikli dolandırıcılık
suçlarının tamamının asliye ceza mahkemelerinde görülmesi hükme bağlandı. Böylece hem dava süreçlerinin hızlanması hem de yargılamadaki karmaşanın giderilmesi hedefleniyor.
Akıl Hastalarıyla İlgili Ceza ve Güvenlik Tedbirleri Yeniden Şekillendiriliyor
11’inci Yargı Paketi, yalnızca tahliyelerle sınırlı değil; ceza hukukunun temel alanlarını doğrudan ilgilendiren birçok değişiklik içeriyor. Bunlardan biri de TCK’nın “Akıl hastalığı” maddesindeki köklü revizyon.
Yeni maddeye göre:
-
Kısmi akıl hastaları, ceza almaya devam edecek ancak aynı zamanda güvenlik tedbirine de tabi olacak.
-
Tedavi amacıyla hastanelerde geçirilecek zorunlu süreler:
-
Ağırlaştırılmış müebbet veya müebbet gerektiren suçlar için en az 1 yıl,
-
10 yıldan fazla hapis cezası öngören suçlar için en az 6 ay olacak.
-
Bu düzenleme, hem toplum güvenliğinin korunması hem de suç işleyen akıl hastalarının sistem içinde doğru şekilde yönetilmesi amacıyla hazırlandı.
Diğer Düzenlemeler: İcra, İflas ve Avukatlık Kanunu
Kabul edilen ilk 15 madde arasında, icra takiplerini hızlandırmayı ve avukatlık mesleğinin bazı teknik yönlerini güncellemeyi amaçlayan çeşitli değişiklikler de bulunuyor. Bu değişiklikler, hukuk sisteminin daha hızlı ve işlevsel çalışması için atılmış düzenleyici adımlar niteliğinde.
Komisyonda Sıradaki Aşama: Görüşmeler Devam Edecek
Adalet Komisyonu Başkanı Cüneyt Yüksel, görüşmelere akşam saatlerinde devam edeceklerini açıkladı. Yaklaşık 60 maddeden oluşan paketin kalan bölümlerinin önümüzdeki günlerde hızla ele alınması bekleniyor.
Teklifin Genel Kurul’dan da geçmesi halinde ceza infaz sistemi, yargılama usulleri ve ceza hukukunun bir dizi temel başlığı yeniden şekillenecek. En çok merak edilen konu ise, paketin yasalaşmasıyla birlikte on binlerce mahkumun yakın zamanda tahliye edilip edilmeyeceği.
Türkiye, yargı sisteminde yeni bir dönemin eşiğinde duruyor; 11’inci Yargı Paketi’nin kalan maddeleri de şimdiden büyük tartışmalar yaratmış durumda.