ABD Senatosu Dış İlişkiler Komitesi üyesi Cumhuriyetçi Senatör James Risch, Türkiye’nin satın aldığı F-35 savaş uçaklarının teslim edilmesine süresiz şekilde karşı çıktığını açıkladı. Senatör Risch, “Bu uçakların Türkiye’ye gönderilmesini ben engelledim. Bu engellemeyi de devam ettireceğim” diyerek F-35 krizinin hala çözüme kavuşmadığını gösterdi.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın, geçtiğimiz haftalarda NATO Zirvesi dönüşü yaptığı “ABD ile teknik düzeyde görüşmeler yeniden başladı” açıklamasına rağmen, Kongre’de Türkiye karşıtı duruşun sürdüğü dikkat çekiyor. Özellikle Senatör Risch’in çıkışı, yürütmenin yumuşama sinyallerine rağmen Kongre’nin daha sert bir pozisyon aldığını ortaya koydu.
Türkiye, 2020 yılında Rusya’dan S-400 hava savunma sistemi satın almış ve bu nedenle ABD’nin Hasımlarıyla Yaptırımlar Yoluyla Mücadele Yasası (CAATSA) kapsamında F-35 programından çıkarılmıştı. Lockheed Martin tarafından Türkiye için üretilen altı adet F-35A savaş uçağı hâlâ ABD’de bekletiliyor ve bu uçakların teslimatı Senato’nun bloke ettiği kararlarla ertelenmiş durumda.
Risch, F-35’lerin Türkiye’ye verilmesini sadece kendi inisiyatifiyle durdurduğunu vurgularken, ABD Kongresi’nin genel eğiliminin de bu yönde olduğunu belirtti. Kongre’nin bu kararlı tutumu, iki ülke arasında savunma sanayii iş birliğinin geleceği açısından kritik bir önem taşıyor.
Uzmanlara göre, Türkiye’nin bu krizi aşabilmesi için ya S-400 sistemlerini tamamen devre dışı bırakması ya da ABD ile yeni diplomatik bir uzlaşı zemini oluşturması gerekiyor. Aksi takdirde, F-35 teslimatının yakın vadede gerçekleşmesi beklenmiyor.
