Ticaret Bakanlığı, e-ticaret platformlarında satılan bazı ürünler için yaptığı kapsamlı denetimler sonucunda, ayakkabı, oyuncak ve saraciye ürünlerinde ciddi güvenlik ihlalleri tespit etti. Denetimlerde yer alan 182 ürünün 148’inin (yüzde 81) güvenlik kriterlerini karşılamadığı belirlendi. Bunun üzerine Bakanlık, riskli ürünlerin posta veya hızlı kargo ile ülkeye girişine kısıtlama getirdi.
Denetim süreci ve laboratuvar analizleri
Bakanlığa bağlı Ürün Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü ile Tüketicinin Korunması ve Piyasa Gözetimi Genel Müdürlüğü, e-ticaret platformlarında satılan farklı ürün gruplarını detaylı şekilde inceledi. Laboratuvar analizleri sonucunda:
Ayakkabılar, oyuncaklar ve saraciye ürünlerinde fitalat, kurşun, kadmiyum ve PAHs gibi tehlikeli kimyasalların yasal sınırların çok üzerinde olduğu tespit edildi,
İnsan sağlığı ve özellikle çocuk sağlığı açısından yüksek risk oluşturduğu belirlendi,
Bu ürünlerin piyasaya sürülmesi ve ülkeye girişinin kontrol altına alınması gerektiği vurgulandı.
Yeni düzenleme ve uygulanacak önlemler
Bakanlık, söz konusu riskler nedeniyle 20 Ekim 2025 tarihli ve 2025/11 sayılı Genelge ile yeni düzenlemeyi yürürlüğe koydu. Bu kapsamda:
Yüksek riskli ayakkabı, oyuncak ve saraciye ürünlerinin posta ve hızlı kargo yoluyla ülkeye girişine kısıtlama getirildi,
Düzenleme, basitleştirilmiş gümrük beyannamesi kapsamında yapılan ithalatı kapsıyor,
Bakanlık, uygunsuz ürünlerin piyasadan toplatılmasını ve cezai işlemlerin uygulanmasını sürdürecek.
Yetkililer, bu adımların tüketici sağlığını korumak ve güvenli ürün erişimini sağlamak amacıyla atıldığını belirtti.
Riskli maddeler ve etkileri
Denetimlerde tespit edilen başlıca tehlikeli maddeler şunlar:
Fitalat: Plastik ve deri ürünlerde esnekliği artıran kimyasal; çocuklarda hormon bozukluklarına yol açabilir,
Kurşun: Sinir sistemi ve böbrek fonksiyonları üzerinde toksik etkiler yaratabilir,
Kadmiyum: Böbrek ve kemik sağlığını olumsuz etkiler, ayrıca kanser riskini artırabilir,
PAHs (Polisiklik Aromatik Hidrokarbonlar): Kanserojen etkileri bulunan kimyasallar.
Bakanlık yetkilileri, özellikle çocukların kullanacağı oyuncaklar ve ailelerin günlük yaşamda temas ettiği ürünler için bu maddelerin yüksek seviyelerde bulunmasının ciddi sağlık riskleri doğurabileceğini vurguladı.
Vatandaşlara uyarılar
Ticaret Bakanlığı, vatandaşlara şu konularda dikkatli olunmasını önerdi:
Sertifikalı ve güvenilir satıcılardan alışveriş yapılmalı,
Çocuk ürünlerinde kimyasal test sonuçları mutlaka kontrol edilmeli,
Posta ve hızlı kargo ile gelen ürünlerde, Bakanlığın yayımladığı riskli ürün listesi göz önünde bulundurulmalı.
Bakanlık, e-ticaret platformları ile iş birliği yaparak uygunsuz ürünlerin satışını engellemeye devam edeceğini duyurdu.
Uzmanlardan değerlendirme
Tüketici hakları uzmanları, e-ticaret platformlarında hızla artan ürün çeşitliliğinin denetlenmesinin önemine dikkat çekti. Uzmanlar, özellikle çocuk ürünlerinde ve deri ürünlerde toksik madde riskinin ciddi boyutlara ulaştığını, Bakanlık düzenlemesinin bu nedenle hayati öneme sahip olduğunu belirtti.
Sonuç
Ticaret Bakanlığı’nın yürüttüğü denetim ve aldığı yeni önlemler, hem tüketici sağlığını korumayı hem de güvenli ürünlerin piyasaya ulaşmasını sağlamayı amaçlıyor. Ayakkabı, oyuncak ve saraciye ürünlerinde getirilen kısıtlamalar ile vatandaşların güvenli ürünlere erişimi güvence altına alınmış olacak.
