Türkiye’de milyonlarca çalışanı ilgilendiren asgari ücret süreci yeniden gündemin en sıcak başlıklarından biri hâline geldi. Ekonomik dalgalanmalar, hız kesmeyen enflasyon, temel ihtiyaçlardaki fiyat artışları ve yaşam maliyetinin yükselmesi, bu yıl yapılacak belirlemenin önemini daha da artırdı.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, merakla beklenen açıklamayı yaparak Asgari Ücret Tespit Komisyonu’nun ilk toplantısının 12 Aralık Cuma günü saat 14.00’te gerçekleştirileceğini duyurdu. Bu açıklama, hem çalışanlarda hem işverenlerde hem de siyasi partilerde yeni tartışma kapılarını araladı.
Komisyonun toplanmasına günler kala, muhalefet partileri kendi değerlendirmelerini ve rakamsal beklentilerini bir bir açıklamaya başladı. Rakamlar arasında büyük farklılıklar olsa da ortak nokta, mevcut ekonomik şartlar altında asgari ücretin köklü bir artışa ihtiyaç duyduğu yönünde.
Aşağıda, muhalefet liderlerinin kamuoyunda dikkat çeken değerlendirmeleri geniş bir çerçevede ele alındı.
Fatih Erbakan: “Gerçekçi Bir Hayat İçin Asgari Ücret 45 Bin TL Olmalı”
Yeniden Refah Partisi lideri Fatih Erbakan, uzun süredir ekonomik sorunlara ilişkin kapsamlı yorumlarda bulunuyor. Erbakan, asgari ücretin en az 45 bin TL olması gerektiğini savunuyor. Bu talebi dile getirirken, işverenlerin karşılaşacağı olası mali yükleri de göz ardı etmiyor ve devletin bu noktada devreye girmesi gerektiğini belirtiyor.
“İşverene ben de hak veriyorum, maliyetler aşırı arttı. Ancak çalışanlara da mevcut ücretlerle yaşayın demek mümkün değil. Burada devlet mekanizmasının bir köprü görevi üstlenmesi şart.”
Erbakan’ın yaklaşımı, çalışanların alım gücünü yükseltecek, işverenlerin yükünü hafifletecek ve ekonomik dengeyi koruyacak bir üçlü model önerisi olarak değerlendiriliyor.
DEM Parti: “Yoksulluk Sınırının Yarısı Bile Karşılanmıyor, En Az 46 Bin TL”
DEM Parti Eş Genel Başkanı Tülay Hatimoğulları, ekonomik eşitsizliklere vurgu yaparak asgari ücret konusunda daha yüksek bir seviyeyi hedeflediklerini duyurdu. Partinin beklentisi en az 46 bin TL.
Hatimoğulları ayrıca, asgari ücretin yılda bir kere belirlenmesinin artık hayatın gerçekleriyle uyuşmadığını söylüyor:
“Yoksulluk sınırının yarısına bile ulaşmayan bir ücret, çalışanı hayatta tutamaz. Ücretler enflasyona göre yıl içinde güncellenmeli. Temel ücret ortalama gelir olmaktan çıkmalı.”
DEM Parti’nin önerisi, dinamik ve yıl boyunca değişen bir ücret sistemine işaret ediyor.
Özgür Özel: “39 Bin TL’nin Altındaki Bir Teklife Kapalıyız”
CHP Genel Başkanı Özgür Özel, İstanbul’daki mitingde yaptığı açıklamada partisinin kırmızı çizgisini açıkladı: 39 bin TL.
Özel, bu rakamın bile mevcut şartlar altında yeterli olmadığına dikkat çekiyor:
“Merter’de, Kocaeli’de, Antalya’da çalışan emekçi bugün 39 bin lirayla bile rahat nefes alamaz. Ama bu rakam dahi bir başlangıç olabilir. İşveren zorlanıyorsa devlet destek verecek, çalışan geçinemiyorsa devlet araya girecek. Biz 39 bin liranın altında bir teklifi masada kabul etmiyoruz.”
CHP’nin yaklaşımı, devletin sürece daha aktif dahil olduğu karma bir model öneriyor.
Ali Babacan: “TÜİK Verisi Bile Yüzde 50 Artışı Zorunlu Kılıyor”
DEVA Partisi Genel Başkanı Ali Babacan, ekonominin teknik yönüne odaklanan bir açıklama yaptı. Babacan, TÜİK’in resmi enflasyon oranları dikkate alındığında bile asgari ücrete en az yüzde 50 zam yapılması gerektiğini vurguladı.
Ancak Babacan, asıl belirleyici olanın sokaktaki vatandaşın yaşadığı gerçek enflasyon olduğunu belirterek şu ifadeleri kullandı:
“TÜİK’in açıkladığı rakamları değil, pazarın raflarını baz alırsanız artış yüzde 50’nin çok daha üzerine çıkar. İnsanların gerçek alım gücüne göre bir düzenleme yapılmalı.”
Babacan’ın önerisi, enflasyon bazlı ve teknik verilere göre formüle edilen bir ücret modeline dayanıyor.
Ahmet Davutoğlu: “Asgari Ücret Net 35 Bin, Brüt 40 Bin Olmalı”
Gelecek Partisi Genel Başkanı Ahmet Davutoğlu, grup toplantısında ekonomik tablonun vatandaş üzerindeki etkilerine değindi. Davutoğlu, asgari ücret için brüt 40 bin, net 35 bin TL önerisini paylaştı.
“Bugün bir ailenin temel ihtiyaçlarını karşılaması, kirayı ödemesi, market masraflarıyla baş etmesi imkânsız hâle geldi. İnsanların ay sonunu getirebilmesi için en az bu rakamlara ihtiyaç var.”
Davutoğlu’nun açıklaması, özellikle gelir dağılımı ve artan kira maliyetleri üzerinden şekilleniyor.
Sürecin Devamında Neler Bekleniyor?
Asgari ücret belirleme süreci, Türkiye’de hem ekonomik hem de siyasi dengeleri yakından ilgilendiriyor. Komisyonun ilk toplantısının ardından işçi, işveren ve devlet temsilcileri arasında yoğun bir müzakere trafiği yaşanacak.
Bu yıl dikkat çeken iki önemli nokta öne çıkıyor:
1. İktisatçılar yüksek enflasyon nedeniyle güçlü bir artışın kaçınılmaz olduğunda hemfikir.
2. Siyasetin talepleri geçen yıllara göre çok daha yüksek rakamlarla şekilleniyor.
Muhalefet partilerinin önerileri farklı olsa da ortak beklenti: mevcut ücretin, yaşam maliyeti karşısında tamamen eridiği ve kayıpların telafi edilmesi gerektiği.
Asgari Ücret Tespit Komisyonu’nun aralık ayı boyunca yapacağı görüşmeler, 2025 yılı için belirlenecek yeni ücretin çerçevesini belirleyecek.
