Türkiye’de cep telefonu abonelik süreçlerini yakından ilgilendiren kapsamlı bir düzenleme, TBMM’ye sunulan torba yasa teklifinin içinde yer aldı. Elektronik Haberleşme Kanunu’nda yapılması planlanan değişikliklerle hem kimlik doğrulama sistemi yeniden şekillendiriliyor hem de yabancı uyruklu kişilere yönelik yeni bir hat modeli hayata geçiriliyor. Düzenleme, mobil hat güvenliğini artırmayı ve suç amaçlı hat kullanımını engellemeyi hedefliyor.
Kimlik Doğrulamasında Güvenlik Seviyesi Artıyor
Yeni teklife göre, abonelik açılışında kullanılacak kimlik belgelerinin elektronik kimlik doğrulama sistemiyle tam uyumlu olması zorunlu hale getiriliyor. Elektronik doğrulama imkânı bulunmayan belgeler, resmi statüde dahi olsa kabul edilmeyecek.
Abonelik işlemlerinin tamamlanması için yalnızca kimlik ibrazı yeterli olmayacak; yüz tanıma, parmak izi özeti veya kişiye özel kimlik doğrulayıcı şifre gibi biyometrik veri destekli bir doğrulama süreci devreye girecek. Bu uygulama, sahte kimliklerle yapılan hat açma girişimlerinin önüne geçmeyi amaçlıyor.
Yabancılar İçin Özel Hat ve Veri Doğrulama Sistemi
Yasa teklifinin en dikkat çekici maddelerinden biri, Türkiye’de yaşayan veya geçici olarak bulunan yabancı uyruklulara yönelik özel düzenlemeler. Buna göre:
-
Elektronik kimlik doğrulama özelliği olmayan belgeyle işlem yapılması halinde,
Göç İdaresi Başkanlığı yabancı kişiye ait kimlik ve biyometrik verileri işletmeciyle paylaşacak. -
Yabancı uyruklular için özel olarak ayrılmış numara havuzu oluşturulacak.
-
Yabancıların hatlarını kullanabilmesi için 6 ay içinde kimlik ve veri eşleştirmesi yapması zorunlu olacak.
-
Süre dolduğu halde doğrulama tamamlanmazsa hat operatör tarafından kapatılacak.
Bu kapsam dışında tutulan tek kesim diplomatlar ve onların aile bireyleri olacak.
3 Ayda Bir Abonelik Kontrolü Yapılacak
Düzenleme yalnızca kimlik doğrulamasını değil, abonelerin aktiflik kontrollerini de kapsıyor. Operatörlere verilen yeni yükümlülüğe göre:
-
Abonelerin hayatta olup olmadığı,
-
Tüzel kişilerin faaliyetlerine devam edip etmediği
üçer aylık periyotlarla resmi makamlardan sorgulanacak. Sorgulamada sorun çıkan veya teyit edilemeyen hatlar otomatik olarak kapatılacak. Böylece vefat eden kişilerin adına açılmış hatlar ya da ihmal edilen kurumsal hatların kötüye kullanımının önüne geçilmesi hedefleniyor.
Hat Sayısına Sınır ve Cezalar Arttı
Teklif, operatörlerin açabileceği hat sayısına da bir üst sınır getiriyor. Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) tarafından belirlenecek limitin üzerinde hat açan operatörlere hem işlem engeli getirilecek hem de her bir uygunsuz hat için 20 bin TL idari para cezası uygulanacak. Bu adımın özellikle suç örgütlerinin veya dolandırıcıların çok sayıda hat açarak iz kaybettirme yöntemlerine karşı etkili olması bekleniyor.
Hedef: Suçta Kullanılan Hatların Önüne Set Çekmek
Tasarıya eklenen gerekçede, mobil hatların dolandırıcılık, dijital finans suçları, banka ve kredi kartı işlemlerinin kötüye kullanılması gibi birçok yasa dışı faaliyette kritik rol oynadığı vurgulandı. Yeni uygulamalarla hatların gerçek sahipleriyle net şekilde eşleştirilmesi ve suçta kullanılan hatların hızlıca tespit edilip kapatılması amaçlanıyor.