Türkiye’nin kültürel ve dini yaşamında önemli bir yere sahip olması beklenen Hacıbektaş Horasan Erenleri Cemevi Külliyesi, 11 Ekim 2025 tarihinde açılacak. Külliye, MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli tarafından hibe edilen bir arazi üzerinde inşa edildi. Ancak açılış öncesinde bazı Alevi dernekleri ve federasyonları, yapının kendileri açısından rahatsız edici olduğunu belirterek tepkilerini kamuoyuna duyurdu.
Alevi derneklerinden ortak açıklama
Alevi Bektaşi Federasyonu (ABF), Avrupa Alevi Birlikleri Konfederasyonu (AABK), Avustralya Alevi Federasyonu (AFA), Türkiye Alevi Federasyonu (ADFE), Alevi Kültür Dernekleri (AKD), Hacı Bektaş Veli Anadolu Kültür Vakfı (HBVAKV) ve Pir Sultan Abdal Kültür Dernekleri (PSAKD), yaptıkları ortak açıklamada Cemevi Külliyesi’nin Alevi inanç geleneğine uygun olmadığını savundu.
Açıklamada şu ifadelere yer verildi:
“Alevi toplumu bu yapıya rızalık göstermeyecektir. Bu bir asimilasyon projesidir.”
Dernekler, külliyenin Alevi inanç ve kültürel değerlerini temsil etmediğini, aksine toplumsal ve dini bir asimilasyon girişimi niteliği taşıdığını vurguladı.
Külliye kavramına tepki
Ortak açıklamada, Alevi toplumunun ibadet ve kültürel yaşamında ‘külliye’ kavramının yer almadığı hatırlatıldı. Alevilerin ibadetlerini Cemevleri ve Dergahlar aracılığıyla sürdürdükleri belirtilerek, Cemevi Külliyesi’nin geleneksel Alevi yapısı ile uyuşmadığı ifade edildi.
Açıklamada ayrıca şu ifadelere yer verildi:
“Buranın bir asimilasyon merkezi olacağı zaten isminden bellidir. Söz konusu siyasi parti, geçmişte Maraş, Çorum, Sivas ve Gazi katliamlarının sorumlusu olarak Alevi toplumunun hafızasında derin yaralar açmıştır.”
Dernekler, açılışın Alevi toplumu üzerinde bir kontrol ve yönlendirme girişimi olarak algılandığını dile getirdi.
Alevilere yönelik politikalar ve eleştiriler
Açıklamada, Alevilere yönelik sistematik asimilasyon girişimlerine dikkat çekildi. Bu kapsamda şu uygulamalar eleştirildi:
-
Alevi köylerine cami yapılması
-
Zorunlu ve seçmeli din derslerinde Sünni inancının dayatılması
-
Anaokulu çağındaki çocuklara dini eğitim verilmesi
-
Laik demokratik hukuk devletinin ilkelerinin ihlali
-
Diyanet’in Medeni Kanun’a müdahalesi
-
Alevilere yönelik nefret söylemlerine sessiz kalınması
Dernekler, bu uygulamaların toplumsal eşitsizliği derinleştirdiğini ve gerçek barışı engellediğini belirtti.
Samimi açılım çağrısı
Alevi dernekleri, açıklamalarını şöyle sürdürdü:
“Samimi ve gerçek bir açılım, tüm halklara ve inançlara yönelik hak ihlallerinin ortadan kaldırılmasıyla olur. Alevi inancı, tüm milletlere aynı nazarla bakmayı gerektirir. Gerçek bir toplumsal barış, tüm eşitsizlikler ortadan kaldırıldığında mümkün olur. İnancımızdan elinizi çekin.”
Bu ifadeler, derneklerin Cemevi Külliyesi’ne yönelik itirazını ve toplumsal barış için taleplerini net biçimde ortaya koydu.
Açılış ve kamuoyundaki tartışmalar
Cemevi Külliyesi’nin açılışı, devlet destekli bir kültürel proje olarak sunulsa da, Alevi toplumu tarafından tartışmalı ve eleştirel bir biçimde karşılandı. Yapının açılışı, özellikle MHP’nin geçmişteki politikaları ve Alevi katliamları ile bağdaştırılarak yorumlandı.
Dernekler, açılış öncesinde yayımladıkları açıklama ile Alevi toplumunun inançlarına ve kültürel değerlerine müdahaleye karşı uyarıda bulundu. Açıklamalar, hem Türkiye’de hem de yurtdışındaki Alevi toplulukları arasında geniş yankı uyandırdı.