Yeni yılın yaklaşmasıyla birlikte Türkiye genelinde apartman ve site yönetimlerinde aidat tartışmaları yeniden gündeme geldi. Asgari ücret zammının açıklanmasının ardından, birçok konut sitesinde ocak ve şubat aylarında aidat artışlarının belirleneceği konuşuluyor. Ancak son dönemde aidatların yüksekliği, özellikle bazı sitelerde bir evin kira bedeline yaklaşması, hükümeti önlem almaya yöneltti. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, keyfi ve haksız aidat artışlarının önüne geçmek amacıyla kapsamlı bir yasa taslağı hazırladı.
Yeni yasa taslağının kapsamı ve amaçları
Tesis Yönetim Kanunu taslağı, apartman ve site yönetimlerinde şeffaflık ve denetim mekanizmalarını güçlendirmeyi hedefliyor. Taslak, site yönetimlerinin mali işlemlerini kayıt altına almasını, yapılan harcamaların kat maliklerinin erişimine açılmasını ve yılda en az bir kez tüm sitelerin toplu denetimden geçmesini öngörüyor. Bakanlık, haksız ve fahiş aidat artışlarının önüne geçmek için site yönetimlerini sıkı bir şekilde takip edecek.
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, yaptığı açıklamada, “Site Yönetim Yasası ile herkesin şikâyet ettiği haksız ve keyfi aidat artışlarını tamamen durduracağız. Site yönetimlerini 7/24 takip edecek, gerekirse müdahale edeceğiz” dedi. Türkiye Kentsel Tesis Yönetim Derneği Başkanı Suat Sandalcı ise hazırlanan taslağın enflasyonun üzerinde yapılan artışları engelleyeceğini ve genel kurul dönemine kadar yasalaşmasını beklediklerini söyledi.
Yeni düzenlemenin uygulanma şekli
Taslağa göre, apartman ve site yönetimi yapan tüm firmalar bakanlıktan yetki belgesi almak zorunda olacak. Yönetimler, yaptığı harcamaları kayıt altına alacak ve kat maliklerinin erişimine açacak. Yüksek aidat artışlarına sınırlama getirilecek ve haksız artışlar yaptırıma tabi olacak. Sitelerde kapsamlı bakım ve onarım çalışmaları için işletme projesi hazırlanması zorunlu olacak. Aidatlar artık enflasyon değerinin üzerinde artırılamayacak.
Aidatları düşürmenin temel yolları
Uzmanlar, site ve tesis işletme giderlerini optimize etmek için bazı yöntemler öneriyor:
Personel giderleri: Çalışan sayısı, tesisin gerçek ihtiyaçlarına göre optimize edilmeli.
Bakım ve servis hizmeti: Taşeron firmalarla yapılan anlaşmalar yıllık gözden geçirilmeli ve pazarlık gücü kullanılmalı.
Sarf malzeme kontrolü: Tüketilen malzemeler için piyasa araştırması yapılmalı ve en uygun fiyatla temin edilmeli.
Enerji verimliliği: Su ve elektrik gibi enerji kaynakları dikkatle izlenmeli, tasarruf tedbirleri uygulanmalı.
Bütçe disiplini: Sıkı bütçe takibi ile gereksiz harcamalar engellenmeli ve operasyonel planlama yapılmalı.
Kat maliklerinin hakları ve dava süreçleri
Gayrimenkul Hukuku Uzmanı Avukat Ali Güvenç Kiraz, aidat artışlarına itiraz süresinin 1 ay olduğunu belirtti. Kat malikleri, genel kurulda belirlenen aidat artışları için itirazlarını tutanağa yazdırmak zorunda. Genel kurula katılmayan maliklerin dava açma süresi ise kararın öğrenildiği tarihten itibaren 1 ay, genel kuruldan itibaren ise 6 ay içinde geçerli. Kiraz ayrıca, kat maliklerinin zorunlu olmayan ve lüks harcamalara itiraz edebileceğini vurguladı. Örneğin bebek bakım odası gibi hizmetlerden faydalanmak istemeyenler, bu hizmet için aidat ödemek zorunda kalmayacak.
Genel kurul süreçleri ve karar yeter sayısı
Yönetici seçimi, yıllık bütçe ve bakım-onarım gibi kararlar, kat malikleri kurullarında alınacak. Genel kurul toplantıları yılda en az bir kez yapılmalı ve kat maliklerinin çoğunluğu ile kararlar geçerli olacak. İlk toplantıda yeterli çoğunluk sağlanamazsa ikinci toplantı 15 gün içinde düzenlenecek. Kiracılar da yetki belgesi ile malik adına toplantılara katılabilecek.
Sonuç
Yeni yasa taslağı ile apartman ve site yönetimlerinde şeffaflık artırılırken, haksız ve fahiş aidat artışlarının önüne geçilmesi hedefleniyor. Kat maliklerinin haklarını koruyan düzenlemeler sayesinde aidatlar kontrol altına alınacak, yönetimlerin denetlenmesi sağlanacak ve site giderleri şeffaf bir şekilde kayıt altına alınacak. Bu düzenleme, hem kat maliklerinin bütçesini koruyacak hem de site yönetimlerinde disiplinli bir uygulama başlatacak.
