Hoş geldiniz hoş bulduk Merhaba Merhaba bize kendinizden bahseder misiniz? Tabi adım Cenk Erbil yaklaşık 25 yıl bir dış ticaret sermaye şirketinde Finans yurt dışı alacaklar ve bunların takipleri üzerinde uzmanlığım oldu. Daha öncesinde aynı şirkette çeşitli görevlerde de bulundum ama son 15 yılım yurtdışı alacaklarıyla ve finans üzerine geçti 2019’da şirketten ayrılıp kendi tecrübelerimi diğer KOBİ firmaları ile paylaşmak üzere ve kendi bir firmamı kurdum aynı zamanda bir arkadaşımla da beraber kendi şirketimiz var. Orada da ihracat yapıyoruz
ihracat alacak sigortası ne demektir ihracat alacak sigortası çok basit bir tabiriyle araba kaskosu gibi bir şeydir. Ama burada sigorta sigortaladığınız arabanın kendisi değil de yurt dışındaki alacağınızdır. Mesela bir örnekle anlatmam gerekirse yurt dışında bir müşteriniz var o müşterinizin de adı farz edelim hans olsun bu müşterinizi sizi hiç tanımıyorsunuz ve farz edelim işte 90 gün ya da 120 gün vadeyle mal mukabil mal satmayı düşünüyorsunuz sigorta firmasına gelip hansın detaylarını vererek bu firmanın ne kadar sağlam bir firma olduğunu ve zamanında parasını ödeyip ödeyemeyeceğini sorup öğrenip alacağınızı sigortalıyorsunuz. Eğer han size paranızı ödemezse siz gidip sigorta firmasından ihracat bedeninizi tahsil ediyorsunuz yani çok kaba tabiriyle ihracat alacak sigortası bu çok önemli bir konu çünkü insanlar alacaklarını tahsis edemiyor bazen tahsil edemiyor alıcı limit onayları ne kadar zamanda cevaplanır alıcı limit onayları bunun kriterleri var bir yani birçok kriteri var ama asıl iki tane önemli kriteri var. Birincisi sizin müşterinizin ülkesi önemli yani mesela bir Almanya bir Japonya ile Sahra altı yani Afrika’ya ülkeleri ya da Orta Asya ülkeleri aynı şeyde aynı çizgide olamıyor sizin Almanya’da bir müşteriye vergi numaralarıyla ticari sicil numaralarıyla başvurduğunuzda sigorta firmalarının o şirketi ulaşımı bir Afrika ülkesinindeki sigorta şirketine o müşteriye ulaşmasıyla farklı oluyor birinci kriter bu o ülkenin durumu yani gelişmişliğiyle çok gerekle alakalı ikincisi de sizin müşterilerinizi sigorta şirketinden sorgulatıp talep ettiğiniz zaman bir formunuz var bu formu doldurmanız çok önemli O müşterinin tam adı adresi vergi numaraları ticari Siccin numaraları gibi birçok data var Bunları ne kadar sağlıklı doldursanız sigorta şirketleri size o kadar kısa zamanda cevap verirler çok güzel eskiden yurt dışından gelen paralar yani sigortadan bağımsız olarak söylüyorum daha hızlı gelirdi son zamanlarda yavaşladı ülkemizde para transferlerine ulaşması ya bu gelişmiş ülkelerden bile bu birazcık şey bu pandemiden sonra birçok şey değişti sistemler de değişti artık birçok şey eskisi gibi olmuyor. Ama genel olarak bakarsak
şimdi ihracat bedellerinde bir valör var eğer Swift’in üzerinde valor koymazlarsa o gün içerisinde para gelebiliyor biz aynı gün içerisinde parayı birkaç ülkeye de dolaştır oldu bunların hepsini yaşadık ama sweet’in üzerine bu 32 hanenin üzerinde orada yazıyor işte harfler var 32 A’da yazar öyle hatırlıyorum ben günü körün sinsi ve tutarı bunlar eğer aynı gün içerisinde aynı gün yazdıysa banka size para evet gününde gelir. Peki sigortalılama işlemlerini hangi kuruluşlar yaparlar sigorta işlemlerini Türk yani çok bir çok kuruluş yapıyor ama Türkiye’de 3-4 tane büyük firma var bir tanesi atrius bir tanesi kofas bir tanesi hermes bir tanesi egzambank ben bunların üçüyle de çalıştım.
Türkiye’de biliyorsunuz bizim göz bebeğimiz her ülkenin kendisinin içerisinde bir egzama vardır yani bunlar kendi aralarında da bir irtibat içerisindedirler tazminat işlemleri vuku bulduğunda ilk yazıştıkları kurumlar kendi aralarındadır. Bu firma battı diğer alacaklılarda bu firmaya daha fazla mal satmasın diye kendi aralarında bir bilgilendirme böyle bir şey kara defterleri vardır. Peki de bir sigorta sayılabilir mi faktoring eğer siz ihracat alacaklarınızı riskini faktoring firmasına yağarsanız. Evet faktörünkte bir ihracatla alakalı bir sigorta sağlar size alacaklarınızla ilgili burada inci çizgi şu sizin amacınız vadesinden önce ihracat bedenini tahsil etmek mi yoksa ihracatınızı sigortalama sigortallamak mı sizin buna karar veriyor olmanız lazım. Eğer buna karar verdiyseniz arkasından maliyetlerinin hesabını yapıyor olmanız lazım hangisinin maliyeti ne kadar hangisinin maliyeti ne kadar ne kadar zamanda geri dönüşleri var bu buna değer miydi değmez miydi bunun matematiğini yaptıktan sonra seçiminizi yapabilirsiniz. Ama eğer çok istiyorsanız faktörlük yapıp yani ihracat alacaklarınızı faktoring yapıp alacaklarınızın riskini de faktörün şirketine yığarsanız. Bu da bir sigorta sağlar size aralarında en çok tercih edilen sigorta kuruluşu hangisidir? Şimdi şöyle söyleyeyim size a noktasından B noktasına ulaşmaksa sizin amacınız eğer bir otomobil de bir otobüs de bir trendi bir motorsiklet de sizi a noktasından B noktasını götürür. Burada sizin karar vereceğiniz şey size hangisinin daha fayda sağladığı hangisinin sizi daha çabuk mu istiyorsunuz gitmek ya da atıyorum bütün yükünüzle mi gitmek istiyorsunuz ya da ekonomik mi gitmek istiyorsunuz hangisini gitmek istiyorsanız yani hangi vasıtayla gitmek istiyorsanız buna karar vermeniz lazım buna karar verdikten sonra a firması size karlı gelebilir ötekisi pahalı gelebilir. Bu sizin kararınız ama diyemeyiz ki bu firma kötüdür bu iyidir bununla çalışmak çok avantajlıdır bununla çalışmak çok kötüdür diye böyle kalın ya da kırmızı çizgiler asla yok yani ihracat alacak sigortası yapan firmalar nelere dikkat etmelidir ihracat alacak sigortası yapan firmalar neleri dikkat etmelidir başlığı asıl olarak çok geniş bir başlık bunu şey olarak mesela bir program yapsanız bunu bir gün oturup anlatsanız. Bu bitecek bir şey değil ama özlü ve basit olarak size söylemek gerekirse benim bu zamana kadar edindiğim tecrübelerden gördüğüm şu oyunu kuralına göre oynamak lazım. Hiçbir defasında ihracat yaparken kısa yollara başvurmamak İşte biz bunu böyle yaptık. Bu da böyle gitsin dememek işte her şeyi kitabına uygun olarak yapmak lazım firmalar sözleşmelerini ona göre uygun olarak yapması lazım ihracatın teslimini ona göre yapmak lazım terminlere uymak lazım bunların hepsini tek tek yapmak lazım. Bunun dışında sigortayı da alacak sigortasının da hangi firmayla yaptıysanız onun da sözleşmesini iyi okumanız lazım ve burada kendiniz açık bir yorumda bulunmamanız lazım yani ben bunu böyle anladım ama bu böyle miydi böyle böyle bir şey olmaması güzeldir değil mi? Evet yani burada şey nasıl söyleyeyim kendinizin herhangi bir yoruma mahal vermeden sözleşme neyse onu uygun olmanız lazım. Eğer sözleşmenin dışına da çıkacaksanız sigorta firmasından mutlaka yazılı bir onay almanız lazım bunu bir kenara koyun ikinci söyleyeceğim şey önemli ihracatçı firmalar her gittiğim firmaya da ben bunu sağlık veriyorum arşivlerini çok sağlıklı tutmaları lazım. O müşteriyle yaptıkları bütün yazışmaları işte ihracat dosyalarını diğer sözleşmelerini hepsini hepsinin çok sağlıklı bir şekilde tutmaları lazım müşterileriyle belli periyotlarla hesap mutabakatları riconsilationlarını yaparlarsa eğer bu sefer alacaklığını daha iyi takip ederler hiç sigortaya ihtiyaç duymadan sigorta yapmasınlar demiyorum sigorta tazminatta evet yani sigorta yapsınlar ihracatçı firmalar kendi alacaklarını takip etsinler. Çok önemli ilk başladığınız dönemle son geldiğiniz noktayı kıyaslar mısınız ben bu işi 1995 yılında başladım o zaman birçok acemilik dönemi de geçirdik. Tabi birçok şey de bilmiyorduk ama zamanın içerisinde o kadar çok kendimizi değiştirdik geliştirdik ki parmakla gösterilen bir noktaya geldik asıl olarak bizim şirketimizin içerisinde sanki bir sigorta firmasının çalışanı çalışıyormuş gibi kendi düzenimizi değiştirip geliştirdik benim bu kadar zamanda gördüğüm şey asıl olarak bir ihracatçı firmanın aynı iti firması gibi çalışıyor olması burada şunu söylemek istiyorum ben büyük bir risksiz firmaları da sigortalamak gerekir mi çok büyük verişsiz bir firma ben bilmiyorum açıkçası en büyük firmayı düşünün. Mesela ne bileyim Volkswagen söyleyelim mesela hatırlayın Amerika’da bir egzoz emisyonu durumu oldu bırt döndü Ya da daha büyük firmalar düşünün ya da mesela atıyorum. General elektriği düşünün ya da general motoru düşünün onun kaç tane tedarikçisi var siz tazminata gittiğiniz zaman bu chapterle diye bir sistem var o firmanın başına bir kayyum atanıyor ve o kayyum o şirketi çalıştırarak alacaklıların paralarını sırayla ödüyor sizin şimdi general motors’tan alacağınız var düşünün general motorsun kaç tane tedarikçisi vardır. Siz orada kaçıncı sıraya geleceksiniz nereden başlayacak da sizi sıra nasıl gelecek bunları iyi düşünmek lazım. Dolayısıyla bütün sevkiyat bildirilmesini tavsiye ederim şirketleri çok fazla avantaj sağlayacaktır bu çok önemli bir de verilen para sokağa atılmış para mıdır böyle yanlış algılar var ne gerek var bu yani fazla bir ödeme lüks bu fazla ödeme gibi düşünmemek lazım bir örnek vereyim size Almanya’yı mal satıyorsunuz ve farz edelim 90 gün satıyorsunuz exizm bankanın en son baktığımda prim oranları 10 binde 39-40 arası arasındaydı demin sorduğum sorunun cevabını verirken size onu o yüzden söyledim bütün sevkiyatları bildirmeniz lazım bütün sevkiyatları bildirirseniz ve sizin o sevkiyatlarının içerisinde ki risk oranınız asla bunun üzerinden indirim primanı alıyorsunuz %40 30 neyse bir de bunun üzerinden 10.000’de 40’ın üzerinden bir de indirim alıyorsunuz 10.000’de 40 bence yüksek bir tutar değildir yani sigorta yapsınlar ve bu paraları da ödesinler bence yani çok büyük bir para değil ama çok yaygındır herkes sigorta kullanır ama ülkemizde o kadar değil yani maalesef değil mi biraz daha düşük daha bilinçleneceğiz ama yavaş yavaş bilinçleniyoruz. Peki sigortalının sorumlulukları nelerdir sigortalının sorumluluğu asıl olarak ikiye ayrılıyor. Tabi bu sigorta işlemleri bir sigorta firmasının sorumluluğu var eğer alacağınızı tahsil edemezsiniz sigorta firması kuruluşu size ihracat bedeninizin tutanağı ödüyor sizin sorumluluğunuzda zamanında raporları yapmak bildirimlerinizde bulunmak ticaret ahlakına uygun bir şekilde sevkiyatlarınızı yapmak ve şey ihracat kurallarını uyuyor olmak ama primlerinizi zamanında ödeyeceksiniz raporlarınızı zamanında yapacaksınız. Tüm bunları zamanında yaparsanız. Siz de kendi sorumluluğunuzu gerçekleştirmiş olursunuz biraz önce verdiğiniz arabayla ilgili kasko örneği çok güzeldi yani o örneği ben hep veriyorum çok güzel bir metafor evet yani buna uymak lazım şöyle söyleyeyim size çok basit olarak eğer kurallara uymazsanız sigortadan paranızı alamazsınız. Yani benim sigortam var ben istediğimi
size daha kolay anlaşılması açısından arabanızı kaskoladınız sonra gittiğiniz içki içtiniz ve arabam nasıl kaskolu diye gittiniz kaza yaptınız alkollüsünüz ve kaza yaptınız ama şeyim var kask olmak var sigorta şirketi ödüyor mu ödemiyor aynı şekilde siz ihracata uygun ihracat kurallarına uygun olarak hareket edeceksiniz sigortanızı da yapacaksınız kaza olduğu zaman da bir tazminat vuku bulduğu zaman da paranızı alacaksınız. Bu kadar yani sigortalı üzerine düşen sorumlulukları yerine getirecek. Ondan sonra hak talep edecek son olarak tazminat süreci nasıl işler tazminat süreci asıl olarak tazminat sürecine gelindiği zaman ve sigorta şirketi artık ben sizin alacağınız yurt dışından alacağınızı okeyledim artık tazminat işlemleri başlıyor dediği zaman size bir evrak silsilesi gönderiyor. Bunun içerisinde tüm temlik dağınık mı ibraname taahhütname oluyor yurt dışındaki müşterinize bir yazı yazıyorsunuz artık diyorsunuz muhatabın ben değilim sigorta firmasıdır artık onunla şey yapacaksın irtibat kuracaksın gibi bir yazı yazıyorsunuz. Bu evrakları topladıktan sonra vergi borcu yoktur yazınızı falan da alıyorsunuz bankalardan şeyden devlet dairesine ondan sonra tutup taahhütnameyi de imzaladıktan sonra sigorta şirketine veriyorsunuz sonra paranızı işte belirtilen 60 gün içerisinde falan oluyorsunuz. Eğer bu süreç uzarsa sigorta şirketi size gecikme faizi olarak da bir para ödüyor ama tazminat sürecine gelinine kadar sigortalının yapması gereken daha önemli işler var tabii ki.