Türkiye’de 81 ilin 67’sinde Alışveriş Merkezi (AVM) var. Yapılan çalışmalar sonucunda Haziran 2021 itibarıyla ülke genelinde AVM sayısının 442, pazar değeri 59 milyar dolar olduğu, toplam kiralanabilir alanın 13 milyon 426 bin 898 metrekare, sağladığı istihdam rakamının ise 530 bin kişi olduğu belirlendi.
Her yıl yayınlanan ve Türkiye’de genelinde bulunan AVM sayısı ve kiralanabilir metrekare alanına yönelik bilgileri içeren raporun sonucunu şirketin kurucusu Murat İzci açıkladı.
AVM YOLCULUĞUNU 1988 YILINDA GALLERIA İLE BAŞLADI
Türkiye’nin AVM yolculuğunun 1988 yılında Galleria ile başladığını söyleyen İzci, 33 yılda ciddi bir yol kat edildiğini aktardı. Kiralanabilir alanlarda da anlamlı bir büyüklüğe ulaşıldığını dile getirdi.
“AVM ADEDİ VE METREKARESİ BUGÜNÜN İHTİYAÇLARINI KARŞILIYOR”
Hazırladıkları raporla AVM’lerin haritasını çıkarmayı hedeflediklerini anlatan İzci, “Şu anda 5’inci nesil AVM’ler tartışılıyor ama ben şimdilik 4’üncü nesille sınırlı kalacağını düşünüyorum. Türkiye AVM adedi ve metrekaresinde de bugünün ihtiyaçlarını karşıladığını düşünüyorum. Bugün açık AVM’lerin hazmedilmesi ve daha verimli hale getirilmesi gerekiyor. Avrupa’da bin kişiye düşen kiralanabilir alan 206, Türkiye neredeyse 161’e ulaştı. Bakıldığında gidilecek yol var gibi görünüyor ama 2020 yılının sonunda bizde milli gelir 8 bin 599 dolar, Avrupa’da 36 bin dolar. Yeni AVM yatırımı yapacak kişilerin bunu göz önünde bulundurması lazım. Mevcut AVM’ler de pandemi sürecinden tecrübe edinerek teknik anlamda dönüştürülmek zorundadır.” dedi.
“KAPI GİRİŞ SAYILARI YÜZDE 20 AZALDI”
İzci, “Büyük şehirlerdeki AVM’lerde yazın ziyaretçi sayısı düşer, kışın daha iyidir. Kısıtlamaların kalktığı ilk hafta sonu 2019 yılına göre, kapı giriş sayıları yüzde 20 daha düşüktü. Ama ticari anlamda 2019 yılının ciro rakamları vardı. Hatta bu cironun yüzde 10 daha fazlası oldu diyebilirim. Aşılamanın etkisiyle yaz sonunda AVM’lerin cirolarını 2019 yılının üzerinde kapatacağını düşünüyorum.” diye konuştu.
“KAYSERİ DİKKAT ÇEKİYOR”
Toplam kiralanabilir alan sıralamasının başında İstanbul olduğunu belirten İzci, “Onu Ankara ve İzmir takip ediyor. Bin kişiye düşen metrekare listesinde ise sıralama İstanbul, Ankara ve Kayseri olarak değişiyor. İlçelere bakıldığında bin kişiye düşen kiralanabilir alanın en yüksek olduğu yerler İstanbul Bakırköy, İzmir Balçova, İstanbul Şişli.” açıklamasında bulundu.
“PANDEMİYLE AVM YATIRIMININ GERİ DÖNÜŞÜ YÜZDE 20 ÖTELENDİ”
Pandemi kısıtlamalarının hafifletilmesiyle ticaret hacminin 2019 yılının aynı dönemine göre yüzde 80’i geçtiğini söyleyen İzci, “Yoğun aşılama programı sayesinde yaz sonunda eski normallere dönmüş oluruz. Planlanan AVM’ler kendilerini yeni kazandığımız pandemi tecrübesine göre uyarlamak durumundadır. AVM yatırımlarının geri dönüşü pandemi ile en az yüzde 20 oranında ötelendi.” ifadelerini kullandı.
“CİROLARININ YÜZDE 30 TURİSTTEN GELİYORDU”
Pandemi ile sektörün şu anda hasar tespit çalışması yaptığını belirten İzci, “Aşılama bu hızla devam ederse toparlama olacak ve sonbaharda pandemi öncesi rakamlara ulaşılacaktır. Sektör için en önemli ayaklardan biri ülkeye olan turist girişiydi. Ziyaretçilerinin önemli bir kısmı turist olan AVM’ler oldu son yıllarda. Cirolarının yüzde 20’si turistten geliyordu. Bizim topladığımız verilerde 1 turist yerli müşterimizin 10 katı kadar alışveriş yapıyordu. Pandemi kaynaklı gelmeyen turist ziyaretçi Perakendeciler için bu Yüzde 20’lik ciro kaybı anlamına geldi. Aşılama ve kontrollü serbestlik sonrası yaz sonu, pandemi öncesi rakamları yakalamış oluruz.” diye konuştu.
KİRALANABİLİR AVM ALANI SIRALAMASINDA İSTANBUL BİRİNCİ
Toplam kiralanabilir alan sıralamasında İstanbul 4 milyon 754 bin metrekare ile başı çekerken onu 1 milyon 687 bin metrekare ile Ankara ve 783 bin metrekare ile ile İzmir takip ediyor. Ancak bin kişiye düşen metrekare listesinde ilk 3 şehir İstanbul, Ankara ve Kayseri olarak sıralanıyor.
120 AVM’nin yer aldığı İstanbul’da 1.000 kişiye düşen metrekare ile ise 304. Ankara’da 42 AVM yer alırken 1.000 kişiye düşen metrekare ile rakamı ise 298. Türkiye geneline bakıldığında ise bin kişiye düşen kiralanabilir alan 160,58 metrekare ile olarak gerçekleşiyor.
İstanbul’un 39 ilçesinin 34’ünde AVM yer alıyor. İstanbul genelinde en yüksek AVM metrekaresine sahip ilçe 400 bin metrekare ile Bakırköy. Bakırköy’ü Ataşehir, Şişli ve Esenyurt takip ediyor. İstanbul ilçelerde bin kişiye düşen metrekare sıralamasında da yine birinciliği Bakırköy alıyor.
İstanbul’un Avrupa ve Anadolu yakası karşılaştırıldığında ise 14 ilçeli Asya yakasında 40 AVM yer alırken bin kişiye düşen metrekare ile ise 295 olarak gerçekleşiyor. 25 ilçeli Avrupa yakasında ise 80 AVM bulunuyor ve bin kişiye düşen metrekare ile rakamı 314.
ANKARA’DA 42 AVM VAR
Ankara’nın toplam AVM sayısı 42, toplam kiralanabilir alan 1 milyon 687 bin. 25 ilçesinin 6’sında AVM bulunan Ankara’da, AVM kiralanabilir alanı en yüksek ilçe 660 bin ile Çankaya. Çankaya’yı Yenimahalle ve Keçiören takip ediyor. Ankara ilçelerde 1000 kişiye düşen metrekarede ilk sırada ise Çankaya var. Sonrasında Yenimahalle ve Etimesgut.
İZMİR’DE 26 AVM VAR
İzmir’in 30 ilçesinin 10’unda AVM bulunuyor. Toplam AVM sayısı 26. AVM kiralanabilir alanı en yüksek ilçe 163 bin metrekare ile 6 AVM’li Balçova. Balçova’yı Karşıyaka (3 AVM) ve Bornova (4 AVM) takip ediyor. İlçelerde 1.000 kişiye düşen metrekare sıralamasında ilk sırada Balçova var. Sonrasında Gaziemir ve Karşıyaka geliyor.
Türkiye geneli sıralamasında bin kişiye düşen kiralanabilir alanın en yüksek olduğu ilçeler Bakırköy, Balçova, Şişli, Beşiktaş ve Canik (Samsun).