Hayatı kolaylaştıran bir araç olduğu için cep telefonu kullanımı artmaya devam ediyor. Özellikle içinde bulunduğumuz salgın nedeniyle cep telefonu ve dijital cihaz kullanımı arttı. Ancak aşırı kullanım, bazı sağlık sorunlarına yol açabiliyor.
Uzmanlar, uzun süredir cep telefonuna sınırlar koymayı ve sorumlu bir şekilde kullanmayı öğrenmemiz gerektiği konusunda uyarılarda bulunuyor. Çünkü telefona her zaman bağlı olmak, bağımlılık yaratabilir ve sağlığımıza ciddi şekilde zarar verebilir.
Mobil kullanımda kendi sınırlarımızı belirlemeliyiz Cep telefonuyla çok fazla zaman geçirmek birçok fiziksel ve zihinsel sağlık sorununu tetikleyebilir.
ÇEŞİTLİ İLTİHAPLI HASTALIKLARI TETİKLİYOR
Mobil cihazın aşırı kullanımıyla ilişkili tekrarlayan hareketler, hem inflamatuar, hem de dejeneratif (dokuların normal yapılarının bozulup normal fonksiyonlarını yapamayacak hale gelmeleri) veya nörolojik olarak kas ve eklem düzeyinde hasara neden olabiliyor. Örneğin, kıkırdak dejenerasyonu nedeniyle başparmak ekleminde çeşitli iltihaplı hastalıklar meydana gelebilir.
Cep telefonu kullanımı ile ilişkili karpal tünel sendromu vakalarının olması da mümkündür. Bu hastalık, median sinirin, karpal kanaldan geçerken üst ekstremitelerde (ellerde) karıncalanma ve uyuşmalara neden olarak sıkışmasından oluşur.
Uzun süre telefon kullanımına bağlı olarak dirseklerin fazla kullanımına bağlı olarak ellerde uyuşmalar da görülebilir. Bu, kübital tünel sendromu.
Ayrıca hareketsiz bir yaşam tarzı, cep telefonunun aşırı kullanımının başka bir sonucu olabilir. Dijital cihazların aşırı kullanımı, günlük fiziksel aktivitede azalmaya yol açabilir, bu da diyet gibi diğer faktörlerle birlikte vücut ağırlığının ve obezitenin artmasını kolaylaştırabilir.
Omuz ve boyun bölgesinde aşırı yüklenme ve gerginlik hissi de meydana gelebilir. Kökeni, eldeki akıllı telefon veya tablet ile aşırı zaman geçirmenin zorunlu duruşu nedeniyle bölgedeki kasların gerilmesinden başka bir şey değildir. Gövde ve omurilikde zayıflık ve kas kaybına da neden olabilir.
Cep telefonlarının, tabletlerin veya dizüstü bilgisayarların aşırı kullanılması nedeniyle uygunsuz pozisyonların neden olduğu sorunlar giderek daha yaygın hale geliyor ve bu zorunlu duruşların bir başka sonucu da, baş hareketlerimizi kolaylaştıran kasların kasılması nedeniyle baş ağrısı ve hatta baş dönmesi hissidir. Kötü duruş ayrıca kulaklara ve gözbebeklerine baskı uygulayabilir.
Bazı araştırmalar ayrıca uyumadan önce cep telefonu kullanmanın oldukça tehlikeli olabileceğini gösteriyor. Yatakta, telefon kullanmak, ekranın ekstra parlaklığı nedeniyle, beyne hala gündüz olduğunu ve daha uzun süre uyanık kalabileceğini düşündüren birkaç alıcıyı harekete geçirerek, uyku kalitesinde bir düşüşe ve uykusuzluğa neden olabilir. Bu da sinirlilik, uyuşukluk ve konsantrasyon eksikliğini tetikleyebilir.
BEYİNDE KİMYASAL DEĞİŞİKLİKLERE NEDEN OLUYOR
Cep telefonu bağımlılığının diğer bağımlılık türleri ile ortak bir yanı olabilir mi? Güney Kore’de bunu araştıran bilim insanları, akıllı telefonların beyin kimyasını değiştirebileceğini öne sürdü.
Akıllı telefonun her zaman farkında olmak, beyinde diğer bağımlılıklara neden olan kimyasal değişikliklere benzer kimyasal değişiklikler üretir.
Araştırmaya, bir kısmı mobil ve internet bağımlılığı teşhisi konan ergenlik çağındaki kişiler katıldı. Bilim adamları daha önce cep telefonlarını ne kadar süre kullandıkları ve günlük yaşamlarını, üretkenliklerini, sosyal ilişkilerini, duygularını ve uyku düzenlerini nasıl etkilediği hakkında sorular sorarak bağımlılık düzeylerini değerlendirdiler.
Daha sonra beyin ve diğer dokulardaki biyokimyasalların konsantrasyonlarını kontrol etmek için kullanılan bir teknik olan manyetik rezonans spektroskopisi kullanılarak elde edilen beyin görüntülerini incelediler.
Ve gördükleri şey, akıllı telefonlarına daha fazla bağlı olan gençlerin, telefonlarını orta derecede kullanan gençlere kıyasla ön singulat kortekste gama-aminobütirik asit (GABA) adı verilen bir nörotransmitterin daha yüksek seviyelerde seyretmesiydi.
Bağımlılığın üstesinden gelmek için 9 haftalık bilişsel-davranışçı bir terapinin ardından bu etkinin tersine döndürülebileceği de tespit edildi.
Vücudun temel işlevlerine katılmanın yanı sıra, beynin bu alanı ödül sistemleri ve ruh hali durumları ile ilgilidir. Uzmanlar, aşırı mobil kullanımın bu nedenle bu beyin bölgesinin işlevini değiştirdiğine inanıyor.
Cep telefonlarına daha fazla bağımlı olan gençlerin depresyon, anksiyete, dürtüsellik ve uyku bozuklukları gibi bozuklukları değerlendirmek için kullanılan ölçeklerde de daha kötü durumda olduğu görüldü.
BAĞIMLILIĞIN BİR ADI VAR: NOMOFOBİ
İsim, İngilizce “No Mobile Phone Phobia (cep telefonu yok fobisi)” ifadesinin kısaltmasından geliyor: Nomofobi. Ve cep telefonsuz kalmanın, evde unutmanın, pilinin bitmesinin mantıksız ve kontrol edilemez korkusunu ima ediyor.
2011 yılında İngiltere’de yapılan bir araştırmaya göre, cep telefonu olmayan insanların yüzde 53’ü kaygı duyuyor. Ve o zamandan bu yana geçen 10 yıl içinde, sayının kesinlikle arttığı tahmin ediliyor.
Cep telefonunuz olmadığında aşağıdaki belirtilerden bazılarını yaşıyorsanız, muhtemelen nomofobiniz var ve bu bağımlılığı sona erdirmek için sınırlar koymaya başlamalısınız:
– Evden ayrılmadan önce cep telefonunuzu aldığınızdan birkaç kez emin olmak.
– Cep telefonunuzun yanınızda olmadığını fark ettiğinizde, geri dönüp telefonu almak için elinizden gelenin en iyisini yapmak.
– Cep telefonunu unuttuysanız, telefonunuzun bataryası bitti veya telefonunuz kapsama alanı dışındaysa endişe, sinirlilik, güvensizlik, sinirlilik, hızlı kalp atışı, mide ağrısı hissedersiniz ve kafanızdan çıkaramazsınız.
– Cep telefonunuz yakınınızda olduğunda, bir bildirim olup olmadığını sürekli kontrol etmek.
KİŞİSEL ETKİLEŞİMİ AZALTIYOR
Paradoksal olarak iletişimi en çok kolaylaştıran cihaz, kişinin izolasyonuna da yol açabilmektedir. Yakın zamanda yapılan bir araştırmaya göre, 3 kişiden 1’i aşırı akıllı telefon ve tablet kullanımının sosyal hayatlarını olumsuz etkilediğini kabul ediyor. Ve her 3 kişiden 1’i cep telefonları olmadan yaşamalarının imkansız olacağını söylüyor.
Ve bu cihazlar, kişisel olarak ve yüz yüze, yani ağların ve çevrimiçi dünyanın dışında sosyalleşmeyi engelliyor. Aşırı kullanım, kişisel etkileşimi azaltır ve izolasyona yol açabilir.
Birçok araştırma, sağlıklı sosyal ilişkilere sahip olmanın sağlık üzerinde olumlu bir etkisi olduğunu, depresyon, anksiyete ve stres riskini azalttığını göstermiştir.
Hatta, ABD’de yapılan bir araştırmaya göre, geniş bir arkadaş çevresi olan insanların kan basıncı daha düşüktür ve bu nedenle kardiyovasküler hastalığa yakalanma riskleri düşer. Aksine, araştırmacılar, izolasyon ve arkadaş eksikliğinin bağışıklık sistemini etkileyebileceğini ve sağlık üzerinde sigara içmek veya hareketsiz olmakla aynı olumsuz etkiye sahip olabileceğini söylüyor.
