Kurban ‘kurbiyet, yakınlık’ demektir. Müslümanlar her yıl zilhicce ayında Allah’a olan teslimiyetleri için en güzel kurbanı seçerek Allah için keserler. Ancak dini gerekleri yerine getirirken geleceğimiz olan çocukların bu bayramı doğru şekilde algılamaları ve herhangi bir psikolojik travma yaşamamaları da çok önemli…
Çocuklara Kurban kesmeyi açıklarken, ‘bu dini bir görev, Allah böyle istedi, ya da o seçilmiş bir hayvandı’ gibi açıklamalar çocukların anlayacağı şeyler değildir.
Kurban bayramı demek, tüm yetimlerin, zorda kalmışların, muhtaçların evine et girdiği mübarek ve kutlu bir gündür. İnsanlar kestikleri kurbanların bir kısmını ya da tamamını muhtaçlara verirler. İşte çocuklara kurbanın ne demek olduğunu bu şekilde anlatmak ve sevdirmek mümkün.
ÇOCUĞUNUZU İYİ TANIYIN
Öncelikle her ebeveyn çocuklarını iyi tanımalı. Gözlemlemeli. Neyi yapıyor, neye ilgi duyuyor, nelere dikkat ediyor sürekli takipte olmalı. Bunu yapan ebeveynler bir durumla karşılaştığında buna uygun çözüm yolunu, çocuğuna göre indirgemeyi becerebilir. Çünkü çocuğunu tanıyordur. Bu da kesinlikle ilgi ve alakadan kaynaklanır. Ebeveyn olmanın temelinde yatan madde budur.
SAĞLAM BİR DİNİ ALT YAPI OLUŞTURUN
Çocuğunuzda daha evvel islami bir alt zemin hazırlamadıysanız, ona kurbanı da anlatamazsınız. Çocuğunuz Allah’ın merhametini yeterince bilirse, Hz. İbrahim ve Hz. İsmail kıssasını öncesinde videolar ve kitaplardan okuyup öğrenmiş olursa, sorgulama derecesi de azalır, güzel bir bakış açısı yakalayabilir. Tabi burada seçtiğimiz kitaplar, yazarlar ve videolar önemlidir dikkat edelim. Önce kendimiz okuyup sonra çocuklarımıza okutalım, izletelim.
KURBANI YARDIMLAŞMAK OLARAK ANLATIN
Çocuklara kurban bayramını hayvanların kesildiği bir bayram değil de, ihtiyaç sahibi olan tüm insanların, tüm çocukların et yediği, bununla mutlu oldukları gün olarak aktarabiliriz. Bu onların içini rahatlatacaktır.
Aklı yeten çocuğumuza, kurban kesmenin ve etini yemenin doğanın da bir döngüsü olduğunu, hayvanlarında gerektiğinde avlanarak karnını doyurduğunu güzel bir üslupla ve belgesellerden yardım alarak anlatabiliriz.
BIÇAK, KESİM VE KAN GÖRMEMELİ
Çocuklar bayramı farklı tahayyül ettikleri için bir hayvanı kesmenin ne olduğunu kafalarında oturtamazlar. Hayvanlar onların dostudur. Bu sebeple çocuklara kesinlikle kesmek, bıçak vs ile alakalı bilgilerden bahsedilmemelidir. 7 yaşına kadar kesmek ibaresinden bahsedilmemeli, 7 yaşından sonra, Hz. İbrahim ve İsmail kıssasını kurban sebebiyle anlatmak isterseniz, yine aynı şekilde kesmekten ve kandan bahsetmemelisiniz. Sadece Hz. İbrahim’in Rabbine olan sevgisinden ötürü ona her şeyini feda edebileceğinden, ona olan teslimiyetinden bahsedebilirsiniz.
KURBAN KESİLİRKEN ÇOCUKLAR O ORTAMDA BULUNMALI MIDIR?
Bayram sabahı kurban kesim yerlerinden ziyade, kesim işlemini bahçelerinde yapanlar olabilir. Uzmanların önerisi bu konuda şu yöndedir ki, çocuğunuz 12 yaşından küçükse, kesinlikle bu kesim işlemini görmemelidir. Uzaktan izlemek isterse hayvanın zor anlarını asla görmemesi gerekir. Bazı kaynaklar 6 yaşından sonra görebilir diye söylese de aman ha bu yanlışı yapmayalım. Çocuğunuz bıçağı, hayvanı, kanı ve o anı gördüğünde, bunu asla kafasında güzel bir yere oturtamaz ve sonradan etinin yendiğini gördüğünde hayatı boyunca et yemeyebilir…
Biz izledikte ne oldu demeyin, bizler ve onlar çok farklıyız. O nedenle uygun zemini oluşturmaya gayret edin. Kurbana dair hiçbir şey bilmeyen ve aniden kesime şahit olan çocukların psikolojik travma yaşadıkları ve şiddete eğilimlerinin arttığı tespit ediliyor. Dikkatli olmak sizin elinizde.
Bazı geleneklerde hayvanın kanını insanlar alnına sürer. Çocuk için bu davranışta yanlıştır ve kesinlikle yapılmamalıdır.
12 yaşından sonra artık bazı şeyleri idrak ettikleri için bakabilirler. Fakat özellikle kız çocukları daha hassas oldukları için bu durumdan olumsuz etkilenebilir. Çocukluk çağı bitene kadar Elinizden geldiğince çocuğunuzu kesim yapılan ortamdan uzak tutmanızı öneririz.
ÇOCUĞUNUZLA BERABER ET DAĞITIN
Çocuğumuza kesimden bahsetmeyecek ve ortamdan uzak tutacağız dedik. Ama bu onların tamamen bayramdan ve yardımlaşmadan uzak kalacakları anlamına gelmemeli. İhtiyaç sahipleri ya da komşularımız için ayırdığımız etleri çocuğumuzla beraber dağıtabiliriz.
Kurbanımızı yurtdışına göndereceksek, yollayacağımız yerlerdeki ihtiyaç derecesini anlatarak, onların da merhamet ve yardımlaşma duygusunu pekiştirebiliriz.
Kurban etleriyle yemek pişirip kalabalık bir sofrada tüm komşularımızı toplayıp, kurban bayramı günlerini bir şenlik haline getirebiliriz. Böylelikle çocuklar Kurban bayramının sadece hayvanların kesildiği bir gün değil, aslında yardımlaşma olduğunun da farkına varacaklardır.