Bize Kendinizden bahseder misiniz? Tabi ben Ahmet Yıldırım Yıldız Teknik Üniversitesi’nde Şehir ve Bölge Planlama bölümünü tamamladıktan sonra İstanbul Teknik Üniversitesi’nde şehir planlama yüksek lisansımı tamamladım, şu anda Yıldız Teknik Üniversitesi’nde doktora çalışmalarıma devam ediyorum, bunların dışında piyasada da şehir planlaması ulaşım, planlama Coğrafi Bilgi Sistemleri, kentsel dönüşüm, gayrimenkul veya 3 boyutlu modelleme gibi farklı iş alanlarında çalışma imkanı yakaladım. Şehir ve Bölge planlaması nedir acaba şehir bölge planlaması nedir ?Aslında ülke ölçeğinden yerel düzeye kadar yapılan tüm sosyal ekonomik fiziksel analizler sonucu estetik ve doğal etmenlerle düşünerek amaç ve hedeflerin belirlendiği ve bunların uygulaması stratejilerine karar verilen bir süreç olarak tanımlayabiliriz, burada kentsel vefa yaşam standartlarını artırılması sürdürülebilir gelişmenin sağlanması gibi belirlenen amaç ve hedefler doğrultusunda bu uygulamaların nasıl olacağını aslında tam tasarladığınız bir yol haritasıdır. Burada tabii ki paydaşlarla işbirliği çok önemlidir, burada bölgede yaşayan kişiler kamu kuruluşları sivil toplum kuruluşları ve diğer disiplinlerdeki uzmanlarla birlikte çalışarak yürüttünüz bir ortak akıl çalışması olarak adlandırabiliriz .Burada sadece mekansal planlamada bir fark var ondan çok kısaca bahsetmek istiyorum şehir planlama dediğimizde tek bir kent veya kentin bir alt bölgesi tanımlanırken bölge planlaması dediğimiz Aslında üst ölçekte kentin ve çevresiyle birlikte bir bölgenin tasarlanarak politikaların uyumlu olarak geliştirilmesi için bir geliştirilen bir süreçte diyebiliriz. Peki üniversitelerin şehir planlama bölümlerinde nasıl bir eğitim verilmektedir? Şehir ve Bölge Planlama bölümleri genellikle Mimarlık fakültelerinin altında yer almaktadır sayısal puanınızla seçim yaparsınız ve 4 yıl olarak eğitim verirler, genellikle şehir Planlama Bölümü mekanını şekillendiren farklı ölçekteki süreçleri inceleyip Vizyon geliştiren Uzmanlar yetiştirmeyi hedeflediği için aslında disiplinler arası bir bölümdür ve bu kapsamda çok detaylı bir eğitim programı beklemektedir . Aslında bu bölümü okuyan arkadaşları burada ekolojiden yapı bilgisini antropolojiden sosyolojiye ulaşım planlamasından yeşil alan planlamasına veya ekonomiden istisada veya coğrafi bilgi sistemlerinden bilgisayar destekli tasarım sistemlerine kadar tasarım programlarına kadar çok geniş kapsamda bir eğitim sağlanmaktadır aslında burada da amaç kentin çok bileşenleri ve çok katmanlı yapısına hakim olacak entelektüel Uzmanlar yetiştirilmektir diyebiliriz. Peki şehir plancısı nerede çalışabilir ne iş yapar iş alanları hakkında bilgi verir misiniz? Tabii şehir plancılar kamuda da Özel sektörde de istihdam edilebilir aslında biraz önce de bahsettiğimiz gibi bu planlama süreci çok etaplı bir süreçtir. Yani şöyle diyebiliriz hedeflerin belirlenmesi araştırma ve çözümleme alternatiflerin değerlendirerek planlarım veya kararların oluşturulması bunların uygulanması bu süreçlerin tanımlanması ve daha sonra gözden geçirme olarak nitelendirebiliriz gerçekten çok uzun meşakkarlı ve çok katmanlı bir süreç dolayısıyla aslında tüm sürece esnek uzman yetiştirildiği için bu alt etaplardan herhangi birinde ve arkadaşlar uzmanlaşabilir yani şöyle veri analiz konusunda kendinizi geliştirebilirsiniz coğrafi bilgi sistemleri konusunda kendinizi geliştirebilirsiniz eğer çözümleme yapmaktan analiz yapmaktan hoşlanıyorsanız veya daha tematik ilginizi çeken konular varsa sürdürülebilirlik ,dayanıklılık veya afet konuları veya daha sosyal konularda çalışabilirsiniz veya tasarım yapmaktan hoşlanıyorsanız kentsel tasarım veya onun bir süreci olarak 3 boyutlu modelleme tarzı bu kısımda kendinizi geliştirebilirsiniz veya daha güncel konulara değinip işte ulaşım planlaması veya kentsel dönüşüm veya gayrimenkul konusunda da herkes kendini geliştirebilir Burada sadece şunu söylemekte fayda var planlı gelişim aslında ülkemizde geçmişten bugüne kadar eksikliği duyulmuş bir alan planlı gelişim sağlanmadığı için aslında çevremizde gördüğümüz kentlerimizde gördüğümüz çoğu sorun bununla alakalı ve geçmişte ve hala yeterli önem verilmediği için bu istihdam sayılarına da ne yazık yansıyor şu anda istihdam seviyeleri istenilen düzeyde değil hala birçok kamu kurumunda şehir plancısı Asli görevlerini yapmıyorlar veya hala şehir plancısının bulunmadığı belediyeler var dolayısıyla bu konuya da dikkat çekmekte fayda var diye düşünüyorum,çalışma alanı geniş ve Aslında bu sektördeki daralma ve özellikle son dönemde mezun sayısının yüksek olmasından dolayı biraz farklı sektörlere yönelme var çünkü yani üretilen istihdam ile mezun sayısı arasında bir fark var Şehir plancısının rolü ve önemi konusunda biraz daha detaylı bilgi verir misiniz Aslında bahsettik şehir planı birçok konuda uzmanlaşıyor ve kentteki her konuya ilişkin Aslında görüş ve politika üretiyor Dolayısıyla sürdürebilir gelişimden ulaşım planlamaya toplumsal eşitliğin sağlanmasından risk yönetimi ve hatta ekonomik kalkınmaya kadar geniş perspektifte şehir plancıları rol alıyorlar Fakat daha çok bu verilerin analiz edildiği ve alternatiflerin üretildiği mevcut kararların politikaların sorgulandığı pozisyondalar Yani aslında şehir plancıları biraz daha belki ilerleyen kararların ilerleyen dönemlerinde karar vericiler olsa da özellikle kariyerlerin başlangıcında daha çok karar vericilere destekleyen onların politikalarına detaylı analizler sonucu yaptıkları için daha çok alternatifleri sundu sizin dediğiniz gibi Danışman rolü Diyebiliriz ama tabii hani birçok farklı farklı pozisyonlarda olabilir. Şehir plancısı kentsel sorunları nasıl yorumlar güncel kentsel sorunlar hakkındaki görüşleriniz nelerdir? şehir planlama bahsettiğimiz gibi Aslında çok etaplı ve aynı zamanda çok katmanlı bir süreç olduğu için sorunları da böyle Aslında bakmak gerekiyor yani örnek veriyorum Şu anda gündemimizde afet konusu var afet konusunu düşündüğümüzde aslında geçmişte gerekli analizlerini yapılmadığını görüyoruz yani örnek vermek gerekirse tabanlarını yerleşim veya zemin açısından uygun olmayan yerlerde yerleşimlerin geliştiğini gözlemleyebiliyoruz veya plansız gelişim zaten hani başlı başına bir sorun, diğer Sorun da denetim eksikliği aslında yani hani süreç yönetimi ile alakalı sorun var tabii burada şehir plancısı olaya nasıl bakar Öncelikle mevcut durumu değerlendirir evet bu hatalar yapılmış ama buradan sonra ne yapacağız ve nasıl yapacağız soruları önemli mesela kentsel dönüşüm örneğinde bakacak olursak kentsel dönüşüm istenilen seviyede değil ve biz bir kentsel dönüş uygulaması gerçekleştirmek istiyoruz. Dolayısıyla kentsel dönüşüm gerçekleşmeme sebebi nedir diye öncelikle bir sormamız gerekiyor Daha sonra kentsel dönüşüm uygulamaları istenilen seviyeye geldi tamamlandı diyelim nasıl bir mekanla karşılaşacağız nasıl şehirlerimizde olacak bunları sormak gerekiyor yani baktığımızda Aslında kentsel dönüşüm uygulamaları neden gerçekleşmiyor popüler olarak hep duyuyoruz ki İmar ve mülkiyet sorunları ama diğer taraftan baktığımızda İmar ve mülkiyet sorunları olmayan birçok alanda kentsel dönüşümün istenilen seviyede olmadığını görüyoruz Dolayısıyla bunun sebebi nedir diye baktığımızda Aslında sorun daha derinde yani şehir plancısı tüm sorunları analiz edeceği için mesela neler olabilir organizasyon eksikliği olabilir finansman yetersizliği olabilir kamu vizyonunu niye yetersizliği olabilir veya Toplumsal Uzlaşma yani toplumsal talepler ile alakalı olabilir yani soruna genel perspektiften geniş perspektiften bakmak gerekiyor Burada da aslında bir parçasında yer aldığım için mutluluk duydum İstanbul yenileniyor Platformu siz de biliyorsunuzdur Muhtemelen İBB’nin Kiptaş ve diğer Şehircilik grubu şirketleri tarafından geliştirildi ,burada özellikle finansman ve organizasyon anlamında büyük bir eksikliği tamamlamış oluyor vatandaşa yol gösterici rolünde oluyor Diğer taraftan Mütevelli heyetide olduğum kenti kentsel dönüşüm ve Şehircilik Vakfı gibi sivil toplum kuruluşları da hem kamuoyunun oluşturulmasında hem de toplumsal uzlaşının ve taleplerinin belirlenmesi noktasında destekler sağlıyor ki son dönemde Çevre ve Şehircilik bakanlığını da Bu doğrultuda adımlar attığını ciddi manada Bu organizasyona ve finansman konusunda adımlar attığını görüyoruz fakat diğer sorunun hala ihmal edildiğini düşünüyorum kentsel dönüşüm uygulamaları tamamlandıktan sonra nasıl kendilerimiz olacak çünkü kentsel dönüş uygulamaları sonucunda nüfus ve yapı yoğunluğunun arttığını görebiliyoruz kentlerimizde fakat kamusal alanlar aynı oranda artmıyor Dolayısıyla Biz mevcut kentlerimizi daha yoğun hale getiriyoruz yani yapıları dönüştürüyoruz ama mekanlar daha da kötü hale gidiyor diyebiliriz aslında burada da Aslında belki özellikle yarısı bizden gibi işte Bakanlığın uyguladığı Politikalar vs belki kamusal alanların kazanımı konusunda kullanılabilir yani şöyle bir Örnek vermek gerekirse donatı alanında kalıp planlarda yani parkta kalıp okulda kalıp mevcut da dönüşmek istese de dönüşemeyen aynı zamanda kamulaştırılmayan birçok Yapı bulunmakta Yani bu tarz kamu kaynakları herkes için Herkese ait olan bu kamu kaynakları aynı şekilde herkes için kullanılsa Aslında çok daha verimli ve akılcı bir politika yürütülmüş olur diye düşünüyorum Çünkü dediğim gibi kentsel dönüşüm hiçbir zaman yapısal dönüşüm olarak düşünülmemeli diğer bir konuyu aynı şekilde bir şehir plancısı gözüyle bakacak olursak Örneğin trafik ve Ulaşım problemi kentlerimizde yüz yüze kaldığımız başlıca sorunlardan ki araç sahipliği Aslında birçok gelişmiş ülkeden çok daha düşük Türkiye’de Dolayısıyla düşük araç sahipliği Fakat bunun karşılığında yüksek trafik sıkışıklığı yüksek zaman kayıpları aynı zamanda yüksek bir maliyetle karşı karşıyayız Aynen öyle aslında vizyonun yani burada vizyonlarını gözden geçirilmesi gerekiyor Aynen toplu taşımanın gelişmesi ve Aslında araçların değil de insanların erişilebilirliği ulaşım noktasında Politikalar geliştirilse Burada tabii ki hani dediğiniz gibi toplu taşıma alternatiflerinin geliştirilmesi ve mevcut Konfor düzenini artırılması mevcut sistemlerinde Aynen öyle ve Entegre sistemlerin kurulması kaynaklarında doğru kullanımı aslında önemli Ben size bir örnek vermek istiyorum Murat Çelik de Profesör Hüseyin Murat Çelik ile 2018 yılında yaptığımız İstanbul Atıl servis araçları atılıp kapasite araştırması çalışma sonuçlarına göre o dönem 600 bin kullanılmayan kapasite söz konusu yani servis araçları gidiyor Fakat her servis aracında Siz boş koltukları topladığınızda günlük 600 bin kişi daha taşıyabilirsiniz aslında hani metrobüsü düşündüğünüzde neredeyse metrobüsün yarı potansiyelinden daha fazla Kaygımız var ve bunlar mevcutta kullanılan araçlar ki hani burada da politik olarak işte benzer güzelgâhlarda gidenler servis araçların arttığı zamanları yani günde 2 veya 4 servis yapıp bütün gün yatıyorlar bunların parklanma sorunları vesaire bunlar hiç değinmiyorum bile Dolayısıyla Aslında mevcut kaynaklarımızın da hani otobüs hatlarından İşte bu servis aracı gibi diğer ulaşım türlerine kadar bunların Entegrasyonu yeniden gözden gelmesi faydalı veya trendlerin takip edilmesi Yani dünyada çok farklı şeyler konuşuluyor Örnek vermek gerekirse mikro hareketlilik diye bir kavram var son dönemde İşte biz paylaşımlı scooter’lı olarak kendi mekanlarında sıklıkla rastlıyoruz bununla alakalı da hem ülkemizde hem dünyada bazı yasaklayıcı Politikalar oluşmaya başladı son dönemde ama kazalar nedeniyle pek dikkatli kullanmıyorlar Evet aslında bu dediğiniz konu tam şeyi plancısının mantığını uyan bir soru Neden Çünkü Evet bir sorun var nedir kazaların olması güvenlik sorunları Bu bağlamda değerlendirebiliriz yani şimdi Evet yani bazı ama bazı yerler yönetimler bunları komple Yasaklıyor Aslında şöyle Evet tamamen yasakladığınızda Siz güvenlik sorununu çözmüş oluyorsunuz ama alternatif olarak Siz bu altyapıları sağlarsınız Eğer gerekli yatırımları yaparsanız yine bu sorun çözmüş oluyorsunuz İkisi de çözdüm Aslında Yani önemli olan sizin sorunlar nasıl Yaklaştınız burada aynı şey konut sorununda da görebiliyoruz aslında kentlerimizde yani komut sorunu aslında şu anda nasıl medyaya yansıyor daha çok nasıl insanlar daha haberdar oluyor genelde fahiş kira zamları şeklinde Aslında gündeme geliyor ve genellikle İşte kira artışlarınız yapılacak artışların sınırlandırılması veya işte konutun yatırım aracı olduğu için işte komuta yatırım yapanların suçlandığı bir süreç aslında da söz konusu ama tabii geniş perspektifin perspektiften değerlendirirsek yani örnek veriyorum Hani hatırlıyorsunuzdur bundan 5-10 sene önce konut almak istediğinizde işte 15 senede 20 senede 22 senede kendini amorti ediyor şeklinde söylenirdi şu anda bu süreler çok daha uzun yani aslında konut yatırımcısı kira getirisi için Aslında bu yatırımı yapmıyor demek ki Sorun farklı aslında asıl sorun çünkü burada gayrimenkul sektöründe yaşanan fiyat artışları ve bu fiyat artışının nedenlerini irdelenmesi gerekiyor burada Aslında baktığımızda ilk göreceğimiz şey arz talep dengesindeki bozulma diğer taraftan da konut üretim maliyetlerinin artması diğer taraftan arsa maliyetlerinin artması Dolayısıyla geniş perspektiften dediğim gibi bakmakta fayda var o zaman sorun böyleyse eğer bu bağlamda değerlendirmek gerekiyor Yani İnşaat maliyetlerinin artışından bahsediyorsak biz inşaat maliyetlerinin artışı dövizi Endeksli olduğu için biraz daha kaynaklanan Nasıl sınırlandırabilir yani sektörün bir destek vereceğiz veya alternatif üretim biçimlerini mi geçeceğiz bunları tartışmak gerekiyor veya Arslan hep dengesinin nasıl sağlayabiliriz Yani şu anda konuşulan lar genelde daha çok arzın artırılmasına yönelik işte boş konutlarının değerlendirilmesi veya işte kamu kullanılmayan kamu yapıları varsa bunların bir şekilde değerlendirilmesi.
şeklinde veya İnşaat sektörünü teşvik ettiğinizde zaten arz doğal olarak artmış oluyor veya yeni alanların imala açılması şeklinde oluyor ama burada tabii Öncelikle bizim doğru veri setlerimiz yok aslında ne kadar boş konut var ne kadar konut riskli vesaire bu verilere ulaşmak başlı başına sorununu ama burada eskiden daha çok gündeme gelen ve Aslında belli bir sürede çok da gündeme gelmeyen işte göç politikası kentlerin de santralizasyonu özellikle sanayinin büyük kentlerden çıkarılması gibi Çünkü siz arıza ne kadar arttırırsanız arttırın talebi yetişmediği sürece bu dengeyi sağlayacaksınız Dolayısıyla yani arızanın arttırılması bir yana aynı zamanda sizin talebi de düşürmeniz gerekiyor burada da herkes bulunduğu bölgede yaşadığı bölgede çalışsın oraları kuvvetlendirin yani insanlar niye büyük şehirlere geliyor ve burada büyük bir kalabalık ve sorun var. Ayrıca işte burada Mesela kentsel dönüşümde de yeni komut üretiminde de hani hep sorun olarak tanımlanan konutusun yatırım aracı olarak görülmesi ama diğer taraftan bir yatırımcılar inşaat sektörünün finansiyeliler yani burada Aslında Siz bunu istemiyorsanız yani Bir insan neden bir sektörde yatırım yapar diğer alternatiflerine göre daha cazip olduğu için yani siz alternatif yatırım araçları üreteceksiniz aynı zamanda buradan çıkacak sermaye de İnşaat sektörünün duraksamaması için yerine bir şey koymanız gerekiyor burada Tabii ilk konusu olacak veya Kentsel dönüşüm uygulamasına girecek kişilerde finansman seçenekleri sunmak gerekiyor ki sektör duraksamadan ilerleyebilsin ki kentsel dönüşümde mülkiyet sorunu olmayan imar sorunu olmayan yapıların dönüşmeme sebeplerinden biri de bu finansmanın sağlanamaması aslında çok derin konular.
