Engelli bireylerin araç alımlarında Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) muafiyetinden yararlanmasını düzenleyen uygulamada tartışmalı olan “10 yıl bekleme şartı” Danıştay tarafından durduruldu. Karar, Türkiye genelinde binlerce engellinin yeniden ÖTV istisnasından faydalanabilmesine olanak sağlayarak, hak kayıplarının giderilmesine ve engellilerin toplumsal hayata daha aktif katılımına zemin hazırladı.
Türkiye Sakatlar Derneği Amasya Şube Başkanı Emine Hicin Arslan, karara ilişkin yaptığı açıklamada, Danıştay 7. Dairesi’nin ÖTV muafiyetinde ikinci araç alımında uygulanan 10 yıllık bekleme süresine yönelik yürütmeyi durdurma kararı verdiğini belirtti. Arslan, bu kararın engellilerin uzun süredir mağduriyet yaşadığı bir alanı çözdüğünü ifade etti.
15 Ocak 2025’te yayımlanan II Sayılı Liste Uygulama Genel Tebliği’nin 10. maddesi, engellilerin ÖTV muafiyetinden ikinci kez yararlanabilmesi için ilk araç alımından sonra 10 yıl geçmesini zorunlu kılıyordu. Bu düzenleme, özellikle 27 Aralık 2024’ten önce araçlarını satan veya elden çıkaran engelliler için geriye dönük mağduriyet yaratmış, hak kayıplarına ve hareket özgürlüğünde kısıtlamalara yol açmıştı.
Danıştay’ın kararı, düzenlemenin engellilerin toplumsal hayata aktif katılımını engellediğine dikkat çekti. Kararda, “Düzenlemenin, önceki dönemde aracını satanlar yönünden de geçerli sayılacak şekilde yürürlüğe konduğu, bu kısmın hukuka aykırı olduğu ve engelli bireylerin topluma aktif katılımını engelleyebileceği anlaşılmıştır” ifadeleri yer aldı.
Bu kritik karar sayesinde 27 Aralık 2024’ten önce ÖTV istisnasıyla araç alan veya araçlarını beş yılın ardından satan engelliler, artık 10 yıl beklemek zorunda kalmadan yeniden ÖTV muafiyetinden yararlanabilecek. Böylece, engellilerin araç sahibi olma süreçlerinde yaşadığı uzun süreli bekleme engeli ortadan kalkmış oldu ve bağımsız hareket özgürlüğü güçlendi.
Emine Hicin Arslan, kararın önemine değinerek, “Bu karar, engellilerin kazanılmış haklarını korumak adına verdiğimiz hukuk mücadelesinin sonucudur. Artık engelliler, araç sahibi olma hakkını daha kısa sürede kullanabilecek ve toplumsal hayatta daha bağımsız hareket edebilecekler” dedi.
Kararın ardından engelliler ve sivil toplum kuruluşları, benzer düzenlemelerle ilgili yeni adımlar atılması ve ÖTV muafiyetinde uzun süreli bekleme şartının kalıcı olarak kaldırılması yönünde çağrılarda bulunuyor. Türkiye’de engelli hakları açısından emsal niteliğinde olan bu gelişme, araç alımlarında hak kaybı yaşayan birçok kişi için yeni bir umut kapısı açtı.
