Hamas ve İsrail arasında, Gazze Şeridi’nde kalıcı barışın sağlanmasına yönelik 20 maddelik plan çerçevesinde dolaylı müzakereler bugün Mısır’da başlayacak. Taraflar arasında doğrudan görüşme yapılmasa da, arabulucular aracılığıyla yürütülecek görüşmelerin, bölgede uzun süredir devam eden çatışmaları sona erdirmesi bekleniyor.
Müzakereler İçin Heyetler Mısır’da
İsrail ile Hamas arasındaki dolaylı müzakerelere, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun talimatıyla İsrail heyeti katılacak. İsrail heyetine Stratejik İşler Bakanı Ron Dermer başkanlık edecek.
Hamas tarafında ise hareketin Siyasi Büro üyesi Halil el-Hayye’nin başkanlığındaki heyet ateşkes ve barış görüşmeleri için Mısır’a ulaştı. Hamas’tan yapılan açıklamada, heyetin işgal güçlerinin çekilmesi, esir değişimi ve ateşkes konularını görüşmek üzere Şarm el-Şeyh’teki müzakerelere katılacağı belirtildi. Ancak görüşmelerin süresine ve takvimine dair ayrıntı paylaşılmadı.
ABD tarafı da sürece aktif katılım gösterecek. ABD Başkanı Donald Trump’ın damadı Jared Kushner ve Trump’ın Orta Doğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff, müzakerelerde ABD’yi temsil edecek.
Hamas ve İsrail’in Öncelikli Konuları
Hamas, ABD Başkanı Donald Trump’ın Gazze planında öngörülen esir değişimini kabul ettiğini duyurmuş, ancak diğer bazı maddelerin müzakere edilmesi gerektiğini vurgulamıştı.
Taraflar arasında tartışılması beklenen başlıca konular şunları kapsıyor:
-
İsrail’in saldırıları durdurup durdurmayacağı
-
Gazze Şeridi’ndeki İsrail güçlerinin hangi bölgelere çekileceği
-
Hamas’ın silahsızlandırılması ve güvenlik düzenlemeleri
Bu maddeler, Gazze’de hem güvenlik hem de siyasi istikrar açısından kritik öneme sahip olarak değerlendiriliyor.
ABD’nin 20 Maddelik Gazze Planı
ABD Başkanı Donald Trump tarafından açıklanan plan, Gazze’de barış ve istikrar sağlanmasını amaçlayan 20 maddeden oluşuyor. Planın öne çıkan maddeleri şu şekilde özetleniyor:
-
Gazze, komşularına tehdit oluşturmayan, radikallikten arındırılmış ve terörden uzak bir bölge olacak.
-
Gazze’nin altyapısı, halkın yararına yeniden inşa edilecek.
-
Taraflar planı kabul ederse savaş derhal sona erecek, İsrail güçleri operasyonları durduracak ve aşamalı olarak Gazze’den çekilecek.
-
İsrail, anlaşmayı kamuoyu önünde kabul ettikten sonra 72 saat içinde tüm rehineleri ve cenazeleri teslim edecek.
-
İsrail ayrıca, Gazze’de tutuklu bulunan mahkumları ve belirli cenazeleri teslim edecek.
-
Barış içinde birlikte yaşamaya bağlı Hamas üyelerine af tanınacak; isteyenler güvenli şekilde başka ülkelere geçebilecek.
-
Gazze’ye derhal tam yardım gönderilecek; altyapının onarımı, hastane ve fırınların rehabilitasyonu, yolların açılması ve molozların kaldırılması sağlanacak.
-
Yardımlar, tarafsız uluslararası kuruluşlar aracılığıyla dağıtılacak.
-
Gazze, geçici bir teknokrat geçiş hükümeti tarafından yönetilecek; bu hükümet uluslararası denetim altında olacak.
-
Gazze’nin yeniden inşası için ekonomik planlar ve yatırımlar hayata geçirilecek.
Plan, ayrıca Gazze’den zorla kimsenin çıkarılmayacağını, ayrılmak isteyenlere güvenli geçiş hakkı tanınacağını, Hamas’ın silahsızlandırılmasını ve tüm askeri altyapının ortadan kaldırılmasını öngörüyor.
ABD ve uluslararası ortaklar, bölgede güvenliği sağlamak için geçici istikrar gücü konuşlandıracak ve uzun vadeli Filistin polis teşkilatını kuracak. Planın uygulanması halinde, radikallikten arındırılmış bir Gazze ile siyasi istikrarın sağlanması hedefleniyor.
Barış İçin Yeni Bir Diyalog Başlıyor
Dolaylı müzakereler, tarafların doğrudan yüz yüze gelmediği, arabulucular aracılığıyla yürütülecek bir süreç olarak öne çıkıyor. Bu süreç, hem İsrail hem de Hamas açısından hassas bir diplomatik denge gerektiriyor.
ABD, İsrail ve Hamas arasında barış ve birlikte yaşamayı sağlamak için sürecin siyasi boyutunu da destekleyecek. Müzakerelerde anlaşmaya varılması halinde, Gazze’nin yeniden inşası, altyapının onarımı, esir değişimi ve güvenlik düzenlemeleri gibi kritik adımlar atılmış olacak.
Uzmanlar, bu müzakerelerin başarılı olmasının sadece bölgedeki çatışmaları sona erdirmekle kalmayacağını, aynı zamanda uzun vadeli siyasi ve ekonomik istikrar için de bir dönüm noktası olacağını belirtiyor.
Uluslararası Katılım ve Gözetim
Müzakerelerin Mısır’da yapılması, bölgesel bir arabulucu rolünün önemi açısından dikkat çekiyor. ABD’nin yanı sıra bölgedeki Arap ve uluslararası aktörler de sürecin denetim ve güvenlik mekanizmalarına katkı sağlayacak.
Planın uygulanması durumunda, Gazze’de hem yerel hem de uluslararası düzeyde gözetim mekanizmaları kurulacak; bu, taraflar arasındaki güveni artırmak ve sürecin şeffaflığını sağlamak amacıyla kritik bir adım olacak.