Karaciğer vücudun toksinleri yok etmesine, besinleri depolamasına ve yağları sindirmesine yardımcı olur. Vücudumuzun laboratuvarı gibidir, çünkü kanı temizler, zararlı kimyasalları ve bakterileri yok etmeye yardımcı olur, yağları parçalayan safrayı oluşturur, farklı temel besinleri (vitaminler, mineraller ve şekerler) depolar, yağları, proteinleri ve karbonhidratları metabolize eder,
Karaciğer, toksik maddeleri daha az zararlı hale getirdiği için vücudu detoks etme işlevini yerine getirir. Genel sağlık için karaciğerin sağlıklı durumda olması ve düzgün çalışması gerekir. Beslenme ve sağlık alışkanlıklarımız karaciğeri hem olumlu hem de olumsuz etkileyebilir.
KARACİĞER SAĞLIĞINI BELİRLEYEN ETKENLER
Bazı durumlarda karaciğer sağlıksız olduğunda semptomlara neden olmayabileceğinden, karaciğerinizin hangi durumda olduğunu görmek için testler yapacak bir sağlık uzmanına görünmek en iyisidir. Karaciğer fonksiyon testleri, karaciğer enzim aktivitesi gibi belirli parametrelerin seviyelerini kontrol eden kan testleridir. Karaciğer hasarını tespit edebilirler, hepatit ve siroz gibi hastalıkların teşhisine yardımcı olabilirler.
Bu testler, aşağıdakiler dahil olmak üzere belirli proteinlerin, enzimlerin ve maddelerin ölçülmesinden oluşur:
Albümin: Karaciğer tarafından yapılan bir protein
Toplam protein: Kandaki toplam protein miktarı, karaciğer sağlığı için bir göstergedir.
Karaciğerde bulunan enzimler: Alanin aminotransferaz, aspartat aminotransferaz, alkalin fosfataz ve gama-glutamil transpeptidaz enzimleri karaciğer sağlığını gösterebilir.
Bilirubin: Safranın bir parçası olan sarı bir maddedir. Kırmızı kan hücreleri parçalandığında oluşur. Kanda çok fazla bilirubin olması, sarılığa neden olabilir.
Pıhtılaşma zamanı: Karaciğer, kanın pıhtılaşmasından sorumlu protrombin üretir.
Düzenli muayenenin bir parçası olarak veya karaciğer hastalığı belirtileriniz varsa karaciğer fonksiyon testleri yaptırabilirsiniz. Doktorlar ayrıca bazı karaciğer hastalıklarını, tedavilerini ve ilaçların olası yan etkilerini kontrol etmek için de kullanırlar.
KARACİĞER SAĞLIĞINI KORUYAN GIDALAR
Sağlıklı bir karaciğeri korumak için dengeli bir diyet şarttır, ancak özellikle bazı gıdalar bu organın düzgün çalışmasına daha fazla katkıda bulunabilir.
İşte karaciğer sağlığını koruyan gıdalar:
Sarımsak
Taze sarımsakta allisin adında bir madde bulunur. Bu madde yüksek antioksidan, antibiyotik ve antifungal kapasiteye sahiptir ve karaciğer hücrelerini uyarma görevi görür . Allisin, karaciğer dokusunun yaşlanmasını önleyen enzimleri arttırır.
Ayrıca sarımsak, taş oluşumunu engelleyerek ve dolayısıyla karaciğerin işleyişini kolaylaştırarak safra kesesinin işleyişine etki eder.
Yeşil Çay
Yeşil çay, vücudumuzun işleyişi için genel olarak faydalı bir içecektir. Araştırmalar, karaciğer sağlığı üzerinde özellikle olumlu bir etkisi olabileceğini göstermiştir.
Alkole bağlı olmayan karaciğer yağlaması hastalarını kapsayan bir araştırma, uzun süreli yeşil çay tüketiminin karaciğer enzim düzeylerini iyileştirebildiğini ve karaciğerdeki oksidatif stresi ve yağ birikintilerini azaltmaya yardımcı olduğunu ortaya çıkardı.
Başka bir araştırma, yeşil çayı sık tüketen kişilerin karaciğer kanserine yakalanma olasılığının daha düşük olduğunu ortaya koydu.
Enginar
Enginarın karaciğerden zararlı toksinlerin atılmasına yardımcı olan safra üretimini arttırdığı bilinmektedir. Enginarın karaciğeri hasardan koruyabildiği ve yeni karaciğer dokusunun büyümesini desteklediği düşünülmektedir. Ayrıca araştırmalar, enginarda bulunan antioksidanlar olan sinarin ve silimarin’in karaciğerin işleyişine önemli ölçüde yardımcı olabileceğine inanıyorlar.
Koyu Yeşil Yapraklılar
Yeşil sebzeler ve yeşillikler besin, vitamin ve mineraller açısından zengindir. İçeriklerindeki bol miktardaki diyet lifi, toksinlerin vücuttan temizlenmesine yardımcı olur. Zaten çoğu bitkisel üründe bulunan hepatositler, karaciğer hücrelerinin temel bileşenleridir ve karaciğerin yenilenmesine katkıda bulunur. Yeşil yapraklı sebzeler, sağlıklı bir karaciğerin korunmasına yardımcı olan glutatyon adı verilen güçlü bir antioksidan bakımından zengindir.
Narenciye
Greyfurt, limon ve portakal, karaciğerin tüm toksik ve kanserojen maddeleri vücudumuzdan atmasına ve ayrıca hücresel yaşlanmanın nedenleri olan serbest radikalleri vücudumuzdan uzaklaştırmasına yardımcı olacak antioksidan içeriği yüksek turunçgillerdir.
Aç karnına ılık limonlu su içmek, meyve sularına dahil edebilmesinin yanı sıra sadece karaciğerinizi temizlemeye yardımcı olmakla kalmaz, aynı zamanda sindirimi de hızlandırabilir.
Elma
Elmalar, suyla temas ettiğinde jele dönüşen ve ağır metallere yapışarak vücuttan atılmasını kolaylaştıran ve böylece karaciğerimizi temizleyen doğal bir lif olan pektin içerir. Öte yandan elmalar, hücrelerimizin enerji elde etme döngüsünde bulunan, karaciğer ve böbreklerde taş oluşumunu önleyen bir bileşen olan malik asit içerir.
Ceviz
Cevizler, yüksek omega 3 içeriğine ek olarak, karaciğerimize zarar verebilecek en toksik bileşenlerden biri olan kimyasal ürünlerde bulunan amonyak maddesinin ortadan kaldırılmasını destekleyen bileşenlere sahiptir.
Ayrıca, karaciğer sağlığını etkileyebilecek diğer ağır metallerin yok edilmesi için ideal mineraller olan çinko ve selenyum açısından da zengindirler.
Zerdeçal
Zencefil, antiinflamatuar (iltihap önleyici) ve detoks edici özelliklere sahiptir. Karaciğerden toksinleri ve kanserojen bileşenleri yok etme sürecini destekleyen enzimleri aktive eder.
Yemekleri tatlandırmak, çay yapmak ve hatta smoothie ve meyve suları yapmak için mükemmel bir bileşendir.
KARACİĞERİN DİNLENMEYE İHTİYACI VARDIR
Karaciğere aşırı yüklenildiğinde zayıf konsantrasyon, kabızlık, zayıf sindirim, kuru cilt, öfke, ilgisizlik veya karar vermede zorluk gibi sorunlar ortaya çıkabilir. Bu özellikle ilkbahar ve yaz aylarında yaygındır. Ancak dikkat ederek semptomları hızla iyileştirebilmek mümkün.
Karaciğerin iyi bir dinlenmeye ihtiyacı vardır, terlemek ve biriken toksik maddeleri ortadan kaldırmak için biraz fiziksel aktivite, iyi bir akşam yemeği ve kaliteli bir uyku karaciğer sağlığını büyük ölçüde etkileyecektir.
Karaciğer bakımı konusunda gıdalar özellikle önemlidir. Karaciğeri iyi bakmanın ilk adımı şüphesiz alkol gibi toksik maddelerin tüketimini tamamen bitirmektir. Bu, karaciğeri çok miktarda toksin ve diğer tehlikeli maddelerden kurtaracaktır.
Karaciğeri toksinlerden arındırmak için başka bir doğal yardım da bol miktarda su içmektir. Sıvı, karaciğeri nemli tutar ve hücre yenilenmesini destekleyerek daha fazla atık maddeyi filtreler ve böylece çalışma kapasitesini artırır.
Limon, karaciğer için özellikle önemlidir. Limon suyunu düzenli olarak tüketirseniz, safra üretimini uyaracak ve böylece toksinleri yok etme sürecini iyileştirmeye yardımcı olacaksınız. Yeşil çay da karaciğer fonksiyonlarını uyararak, yağları serbest bırakarak doğal bir antioksidan görevi görür.
Çilek, böğürtlen, yaban mersini ve ahududu gibi kırmızı-mavi meyveler, kan şekerini düşüren faydalı asitler içerdiğinden bazı karaciğer hastalıklarını önlemeye yardımcı olur. Sarımsak, avokado ve zerdeçal gibi doğal gıdalar, karaciğeri herhangi bir aşırı toksin yükünden koruyan belirli bileşikler içerir.
Karaciğer vücudumuzdaki en önemli organlardan biri olduğundan, vücudumuzun düzgün çalışmasına yardımcı olmak için bu yönergeleri takip etmek önemlidir.