Koronavirüs salgınının ortaya çıkmasından bu yana, virüs defalarca mutasyona uğradı. Her mutasyon, virüsün şiddeti ve bulaşıcılığı ile ilgili yeni sorunlara yol açtı.
Hindistan’da ortaya çıkan koronavirüsün Delta varyantı, orijinalinden daha bulaşıcıydı ve ülkedeki ikinci dalganın başlıca sorumlusuydu, neredeyse tüm dünyaya yayıldı. Ayrıca, endişe verici varyant olarak adlandırılan Delta Plus varyantı da Delta’nın mutasyonu ile meydana geldi. Bunlar haricinde, kırmızı alarm veren Lambda ve Kappa gibi son derece bulaşıcı başka varyantlar da ortaya çıktı.
Bir virüs her çoğaldığında, genetik materyalinde hatalar (mutasyonlar) meydana gelir. Bu normaldir ve değişkenler bu şekilde ortaya çıkar. Genellikle, değişikliklerin ya etkisi yoktur ya da virüse zararlıdır. Ancak virüse avantaj sağlayan değişiklikler olabilir. Koronavirüsün endişe verici türevlerinde olan da budur.
Araştırmacılar, daha kolay yayılıp yayılmadıklarını belirlemek için bu varyantları yakından inceliyorlar. Ayrıca, bugünün koronavirüs aşılarının varyantlara karşı ne kadar etkili olduğunu ve halihazırda koronavirüs olan kişilerin varyantlarla enfekte olup olmayacağını araştırıyorlar. Şimdiye kadar, çalışmalar mevcut aşıların bu varyantlar üzerinde çalıştığını gösteriyor.
DSÖ yetkilisi Dr. Soumya Swaminathan, 1 Temmuz’da yaptığı açıklamada, “İyi haber şu ki, DSÖ acil kullanım listesindeki tüm aşılar, Delta varyantı nedeniyle ciddi hastalık geliştirme, hastaneye yatış ve ölüme karşı koruma sağlıyor” dedi.
ORİJİNAL VİRÜS: SARS-COV-2
Ocak 2020’de Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), Çin’in Vuhan kentinde gizemli bir koronavirüs benzeri zatürrenin dolaştığını duyurdu. Yaklaşık bir ay sonra DSÖ, hem virüse (SARS-CoV-2) hem de neden olduğu hastalığa (COVID-19) resmi bir isim verdi. Raporlar, virüsün yetkililer en erken vakaları onaylamadan çok önce, belki de Ekim 2019’dan beri dolaştığını gösteriyor.
Araştırmacıların bugüne kadar koronavirüs hakkında sahip olduğu bilgilerin çoğu orijinal virüse dayanmaktadır. Orijinal koronavirüsün neden olduğu enfeksiyonda en çok öne çıkan 3 belirti dirençli yüksek ateş, kuru öksürük ve geçmeyen yorgunluktu.
Daha sonra birçok mutasyona uğrayan orijinal SARS-CoV-2 virüsü, salgının büyümesine ve zaman zaman kontrol altında tutulamamasına neden oldu.
DELTA VARYANTI
Delta varyantı veya B.1.617.2, Hindistan’da bu yılın başlarında tespit edilen B.1.617 virüsünün bir alt türü olarak kayıtlara geçti. Çalışmalar, bu mutant virüsün daha bulaşıcı olduğunu göstermektedir. DSÖ, Delta varyantını bir endişe varyantı olarak kategorize etmiştir.
Bu varyant virüsün bulaşıcılığı önemli ölçüde yüksektir ve birçok ülkede salgının yeniden alevlenmesinden sorumludur. Ayrıca, virüsün orijinal türünden daha şiddetli semptomlara da neden olur. Araştırmalar ayrıca koronavirüsü tedavi etmek için mevcut olan bazı aşıların bu varyanta karşı daha az etkili olabileceğini de gösteriyor.
İngiltere’de yapılan araştırmalar, Delta varyantının en yaygın görülen belirtilerinin baş ağrısı, boğaz ağrısı, burun akıntısı, ateş ve öksürük olduğunu gösteriyor. Delta varyantı vakaları, ülkemiz de dahil olmak üzere 80’den fazla ülkede bildirilmiştir.
DELTA PLUS VARYANTI
Delta Plus varyantı, ilk olarak Hindistan’da görülen Delta varyantının alt türüdür. İlk olarak Hindistan’ın Maharashtra bölgesinde görülmüştür ve bölgedeki koronavirüs enfeksiyonlarının çoğunun sorumlusu olarak bildirilmiştir. Mutant virüs ayrıca ciddi semptomlara ve hastaneye yatışa yol açabileceğinden, Hindistan’daki diğer eyaletlerdeki üçüncü koronavirüs dalgasını tetiklediğinden şüpheleniliyor.
Delta Plus varyantı birincil semptomların yanı sıra mide ağrıları, mide bulantısı, iştahsızlık ve kusmaya neden olabiliyor. Uzun süreli etkileri arasında eklem ağrıları ve işitme bozukluğu yer alıyor.
Delta plus varyantı, Hindistan dışında dünya çapında İngiltere, Portekiz, İsviçre, Polonya, Japonya, Nepal, Çin, Rusya ve Türkiye dahil olmak üzere birçok ülkede görüldü.
LAMBDA VARYANTI
Geçtiğimiz günlerde DSÖ, dikkat edilmesi gereken koronavirüs varyantları listesine başka bir mutasyon daha ekledi: Lambda. Peru’da ortaya çıkan bu varyant, son dört hafta içinde ağırlıklı olarak Güney Amerika’da 30’dan fazla ülkede tespit edildi. Yeni tespit edilen koronavirüs varyantından vakalar Türkiye’de henüz tespit edilmedi.
L452Q ve F490S gibi koronavirüs varyantlarının önemli değişikliklerinden oluşan bu varyant, uzmanlar tarafından oldukça endişe verici olarak sınıflandırılıyor. Lambda varyantı yakın zamanda tespit edildiğinden, diğer mutantlardan daha ciddi enfeksiyona neden olup olmadığına veya tedavilere yanıt verip vermediğine dair bir kanıt yok.
KAPPA VARYANTI
DSÖ’ye göre, SARS-CoV-2’nin B.1.617.1 suşu olan Kappa varyantı, ilk olarak Hindistan’da tanımlanan bir diğer koronavirüs varyantıdır. Ancak, yeni bir varyant değildir. DSÖ’ye göre, Kappa varyantı ilk olarak Ekim 2020’de Hindistan’da tanımlanmıştır.
Endişe verici bir mutasyon olarak tanımlanmayan Kappa’nın etkileri diğer mutasyonlara göre düşük olarak kayıtlara geçmiştir.