Türkiye’de sokak hayvanlarının yönetimi ve güvenliği ile ilgili yasalar uzun süredir tartışma konusu oluyor. Son dönemde yaşanan sokak köpeği saldırıları, toplumun büyük bir kesimini endişelendirirken, TBMM’de geçen yıl çıkarılan düzenlemeler de tartışmaların merkezinde yer aldı. Bu düzenlemeler, sokak hayvanlarının toplanması, bakımı, rehabilitasyonu ve ıslah edilemeyen hayvanların uyutulmasını kapsıyor.
Bu yasal düzenlemelere itiraz eden CHP, Anayasa Mahkemesi’ne (AYM) başvurarak birçok maddenin iptal edilmesini talep etti. Partinin gerekçesi, hayvan haklarının korunması ve yaşam hakkının ihlali endişelerini içeriyordu. Ancak AYM, CHP’nin iptal başvurusunu oy birliği ile reddetti ve karar Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi.
Mahkemenin Karar Detayları
AYM kararında, yasadaki pek çok düzenlemenin Anayasa’ya uygun olduğuna hükmedildi. Kararda öne çıkan maddeler şunlar:
7527 sayılı Kanun’un 4. maddesi ile 5199 sayılı Hayvanları Koruma Kanunu’nun 6. maddesindeki değişiklikler: “3285 sayılı Hayvan Sağlığı Zabıtası Kanununda öngörülen durumlar dışında” ibaresinin “kanuni istisnalar hariç” şeklinde değiştirilmesi.
5. maddeyle 13. maddeye eklenen ikinci fıkra ve öldürme esaslarına ilişkin değişiklikler: “Öldürme esas ve usulleri” ibaresinin “Öldürme ve ölanazi işlemine ilişkin esas ve usuller” şeklinde güncellenmesi.
6. maddeyle 14. maddede yapılan değişiklikler: “Tıbbi…” ibaresinin “Kanuni ve tıbbi…” olarak değiştirilmesi.
7. maddeyle 16. maddenin birinci fıkrasındaki (b) bendinde yapılan düzenlemeler: “Her türlü önlemi almak” ibaresinin Anayasa’ya aykırı olmadığı vurgulandı.
Mahkeme, düzenlemelerin hem hukuki hem de tıbbi gerekçelerle meşru olduğunu belirtti ve CHP’nin iptal taleplerinin reddine karar verdi.
Sokak Hayvanları ve Toplum Güvenliği
Sokak köpekleri ve diğer hayvanlarla ilgili yasalar, sadece hayvan haklarını değil, toplum güvenliğini de ilgilendiriyor. Özellikle çocukların ve vatandaşların sokak hayvanları tarafından saldırıya uğramasını önlemek amacıyla hazırlanan bu yasalar, hem koruma hem de önlem mekanizmalarını içeriyor.
Hayvan hakları savunucuları, yasaların uygulanması sırasında hayvanların zarar görmemesi ve yaşam haklarının korunması gerektiğini belirtirken, yetkililer de yasaların amacının hem kamu güvenliğini sağlamak hem de sokak hayvanlarının sağlıklı şekilde bakılmasını temin etmek olduğunu ifade ediyor.
CHP’nin Tutumu ve Kamuoyu Tepkisi
CHP, mahkeme kararının ardından farklı platformlarda tartışmayı sürdürmeye devam edeceğini duyurdu. Parti yetkilileri, hayvan haklarının korunması ve yasanın insan odaklı uygulamalarının eleştirilmesi gerektiğini belirtiyor.
Toplumun büyük bir kesimi ise sokak köpekleriyle ilgili düzenlemelerin uygulanmasını destekliyor ve yasanın, hem güvenlik hem de kamu düzeni açısından gerekli olduğunu savunuyor. Mahkemenin oy birliğiyle aldığı karar, tartışmaların bir süre daha devam edeceğini ve yasaların uygulanmasının toplumun farklı kesimleri tarafından dikkatle izleneceğini gösteriyor.
Sonuç
Anayasa Mahkemesi’nin kararıyla CHP’nin başvurusu reddedilmiş olsa da, sokak hayvanları ve toplumsal güvenlik arasındaki dengeyi sağlamak, yasaların uygulanması ve denetlenmesi sürecinde önemli bir tartışma konusu olmaya devam edecek. Hem hayvan hakları savunucuları hem de toplum güvenliği endişesi taşıyan vatandaşlar, yasanın etkilerini yakından takip etmeye devam ediyor.
