Hollanda hükümetinin Çinli Wingtech Technology’ye ait çip üreticisi Nexperia’ya el koyma kararı, otomotiv sektöründe büyük bir endişe yarattı. Pazar günü açıklanan karar, şirketin faaliyetlerinin Hollanda’nın ulusal ve ekonomik güvenliği açısından risk oluşturduğu gerekçesiyle alındı. Bu gelişme, otomobil devlerinin tedarik zincirlerinde ciddi aksamalara yol açabileceği kaygısını artırdı ve sektörde alarm durumunu başlattı.
Çin hükümeti, Hollanda’nın bu hamlesine tepki göstererek, Nexperia ile ilgili sorunların sözleşme ruhuna ve hukukun üstünlüğüne uygun şekilde çözülmesi çağrısında bulundu. Çin Ticaret Bakanı Wang Wentao, Hollandalı yetkililerle sorunun çözümü için görüşmeler yapmayı planladığını ve Wingtech’in çıkarlarının korunmasını talep ettiğini açıkladı. Wang’ın önümüzdeki günlerde Brüksel’e giderek Nexperia anlaşmazlığını ve nadir toprak elementleri kontrollerini görüşeceği bildirildi.
Nexperia, otomobillerde kullanılan kritik çipleri üretiyor. Bu çipler, araçlardaki aydınlatma ve hava yastığı sistemlerinden kilit ve cam kontrol sistemlerine kadar birçok elektronik işlevi yönetiyor. Karar sonrası Volvo ve Volkswagen gibi büyük otomobil üreticileri, Çin ve Hollanda arasındaki çip kontrolü çekişmesinin Avrupa’daki bazı fabrikaların geçici olarak kapanmasına yol açabileceği uyarısında bulundu. Nexperia, Japon otomobil parçası üreticilerine de tedarik garantisi veremeyebileceğini duyurdu. Japonya Otomobil Üreticileri Birliği, Nissan, Toyota, Honda ve Mazda gibi üyelerin küresel üretiminin ciddi şekilde etkilenebileceğini belirterek, ülkeler arasında hızlı ve gerçekçi çözümler bulunmasını umduklarını ifade etti.
Volvo Cars CEO’su Hakan Samuelsson, pandemide yaşanan çip krizinden ders alarak tedarikçileriyle iletişim halinde olduklarını belirtti, ancak diğer üreticiler için etkinin daha büyük olabileceğini vurguladı ve bazı fabrikaların kapanabileceğini söyledi. Volkswagen de üretimde kısa vadeli etkilenmelerin olabileceğini çalışanlarına bildirdi. Mercedes-Benz, tedarikleri kısa vadede güvence altına aldığını açıkladı ancak belirsizliklerin sürdüğünü ifade etti. General Motors CEO’su Mary Barra ise durumun “çok değişken” olduğunu ve ekiplerin 7/24 çalıştığını belirtti. Renault’nun finans şefi Duncan Minto ise pandemiden sonra tedarik süreçlerini daha iyi yönetmeyi öğrendiklerini ve şu an için üretimde bir etkilenme yaşanmadığını söyledi.
Çip kıtlığı, Çinli müşterileri de olumsuz etkiliyor. Ülkedeki distribütörler, 10 günden uzun süredir Nexperia’dan stok alamadıklarını belirtti. Mornsun Electronics satış temsilcisi, “Çaresiz birçok müşteriden telefon alıyoruz, ancak elimizde satacak çip kalmadı” dedi. Nexperia’nın el koyma kararı, hem Avrupa hem de Asya’daki otomobil üreticileri ve tedarikçilerini alarma geçirdi, küresel otomotiv sektöründe olası tedarik krizine dair ciddi uyarılar yükseldi.
Bu gelişmeler, küresel otomotiv tedarik zincirinde zincirleme etkiler yaratabilecek bir kriz sinyali olarak değerlendiriliyor ve sektör oyuncuları diplomatik çözüm yolları arayışına girdi. Hollanda ve Çin hükümetleri arasındaki müzakerelerin sonucu, önümüzdeki dönemde otomotiv üretimini ve çip piyasasını doğrudan etkileyecek kritik bir faktör olarak öne çıkıyor.
