Zayıf ekonomik beklentiler ve yapay zeka temelli otomasyonun yaygınlaşması, dünya genelinde istihdam piyasasını sarsıyor. ABD ve Avrupa merkezli dev şirketler, verimlilik hedefleri doğrultusunda on binlerce çalışanıyla yollarını ayırıyor.
Küresel ekonomideki durgunluk sinyalleri ve yapay zekanın iş süreçlerine hızla entegre edilmesi, şirketleri yeniden yapılanmaya zorluyor. Özellikle beyaz yakalı çalışanları etkileyen bu dönüşüm, teknoloji, lojistik, danışmanlık, perakende ve üretim sektörlerinde on binlerce kişilik istihdam kaybına yol açtı.
Uzmanlara göre bu süreç, yalnızca maliyet azaltma hamlesi değil; aynı zamanda “insan gücünden makine zekasına geçişin” ilk büyük dalgası olarak değerlendiriliyor.
YAPAY ZEKA VERİMLİLİK SAĞLADI, İNSAN GÜCÜ AZALDI
Ekonomik belirsizliklere rağmen yapay zeka yatırımlarını artıran küresel şirketler, operasyonel verimliliği artırmak için kurumsal kadrolarını küçültmeye başladı.
Artan maliyetler, düşük büyüme beklentisi ve durgun tüketici talebi, birçok firmayı “daha yalın organizasyon” modeline yöneltti.
Bu dönüşüm, özellikle ofis çalışanlarını etkiliyor. Şirketler; raporlama, planlama, müşteri hizmetleri ve yönetim destek birimlerinde yapay zeka destekli otomasyon sistemlerini devreye alarak, aynı işi daha az insanla yapabilir hale geldi.
ABD VE AVRUPA’DA 45 BİNİ AŞKIN KİŞİ İŞTEN ÇIKARILDI
Yalnızca Ekim 2025 içinde, ABD’de 25 binden, Avrupa’da ise 20 binden fazla çalışanı kapsayan toplu işten çıkarma kararları açıklandı.
İstihdamı azaltan şirketler arasında Amazon, UPS, Intel, Nestlé, Microsoft, Accenture, Target, Meta ve Novo Nordisk gibi küresel devler bulunuyor.
UPS’TEN 48 BİN KİŞİLİK TASARRUF HAMLESİ
ABD merkezli nakliye devi UPS, 2025’in üçüncü çeyrek raporunda toplam 48 bin çalışanıyla yollarını ayırdığını duyurdu.
Şirket, operasyonel iş gücünü 34 bin kişi azaltırken, yönetim kademelerinde 14 bin kişilik ek küçülmeye gitti.
UPS yönetimi, hedeflerinin “daha yalın, verimli ve piyasa dinamiklerine hızlı uyum sağlayan bir model” oluşturmak olduğunu açıkladı.
AMAZON: 14 BİN KURUMSAL POZİSYON KAPANDI
Teknoloji devi Amazon, organizasyonel değişiklik kapsamında yaklaşık 14 bin kurumsal pozisyonu ortadan kaldıracağını bildirdi.
Şirket açıklamasında, “Yapay zeka artık iş süreçlerimizin temelinde. Daha az katmanlı, daha hızlı karar alabilen bir yapı kuruyoruz.” ifadelerine yer verildi.
INTEL 24 BİN ÇALIŞANIYLA YOLLARINI AYIRIYOR
ABD’li çip üreticisi Intel, küresel ölçekte 24 bin kişilik işten çıkarma planını devreye soktu.
Almanya, Polonya ve Kosta Rika’daki bazı üretim projeleri iptal edilirken, şirket “talebe göre kapasite düzenlemesi” yapacağını duyurdu.
ACCENTURE VE NOVO NORDISK DE KÜÇÜLÜYOR
İrlanda merkezli danışmanlık devi Accenture, yapay zekanın hızlı entegrasyonu ve müşteri taleplerindeki daralma nedeniyle 11 binden fazla çalışanını işten çıkarıyor.
Danimarkalı ilaç devi Novo Nordisk de 9 bin kişilik kesintiyle yeniden yapılanmaya gitti; bu kişilerin 5 bininin Danimarka merkez ofisinde çalıştığı açıklandı.
OTOMOTİV VE PERAKENDEDE DE ETKİ BÜYÜK
ABD’li otomotiv üreticisi General Motors (GM), Michigan ve Ohio’daki tesislerinde 1700 kişiyi işten çıkardı.
Şirket, kararın gerekçesi olarak elektrikli araç pazarındaki yavaşlamayı gösterdi.
Perakende sektöründe ise ilk büyük kesinti Target’tan geldi. Şirket, 10 yıl aradan sonra ilk kez toplu küçülmeye giderek 1800 çalışanın işine son verdi.
Market zinciri Kroger da geçtiğimiz aylarda 1000 kurumsal pozisyonu kapattığını açıkladı.
MEDYA VE TEKNOLOJİ DEVLERİNDE DE KÜÇÜLME
Medya sektöründe Paramount ve Skydance birleşmesinin ardından 2 bin kişilik işten çıkarma planı başlattı.
Microsoft, çalışanlarının yüzde 4’ünü, yani yaklaşık 9 bin kişiyi işten çıkaracağını duyurdu.
PwC son 12 ayda 5.600, Salesforce ise 4.000 çalışanla yollarını ayırdı.
Salesforce CEO’su Marc Benioff, “Yapay zekayla birlikte artık daha az çalışana ihtiyaç duyuyoruz.” açıklamasını yaptı.
YARI İLETKEN VE SOSYAL MEDYA DEVLERİ DE ETKİLENDİ
Yarı iletken ekipman üreticisi Applied Materials, çalışanlarının yüzde 4’ünden azını işten çıkardı.
Şirket CEO’su Gary Dickerson, “Otomasyon ve dijitalleşme, iş gücü gereksinimlerini yeniden tanımlıyor.” dedi.
Sosyal medya devi Meta da yapay zeka departmanında yaklaşık 600 çalışanla yollarını ayıracağını duyurdu.
FED: “İSTİHDAMDAN GELEN SİNYALLERİ DİKKATLE İZLİYORUZ”
ABD Merkez Bankası (Fed), küresel işten çıkarmalara ilişkin endişelerini dile getirerek yılın ikinci faiz indirimini gerçekleştirdi.
Fed Başkanı Jerome Powell, “Birçok şirket yapay zekayı gerekçe göstererek işe alımları yavaşlattı ya da durdurdu. Bu durumun istihdam verilerine yansıması zaman alacak, ancak gelişmeleri dikkatle izliyoruz.” dedi.
EKONOMİK DÖNÜŞÜMÜN YENİ YÜZÜ: YAPAY ZEKA
Ekonomistler, yaşanan bu gelişmeleri “teknolojik dönüşümün sancılı başlangıcı” olarak tanımlıyor.
Kısa vadede istihdam kayıpları artsa da uzun vadede yapay zeka tabanlı yeni mesleklerin ortaya çıkacağı ve üretkenliğin yükseleceği öngörülüyor.
Ancak bugünün gerçeği net: Şirketler verimliliği artırırken, dünya genelinde on binlerce kişi işsiz kalma riskiyle karşı karşıya.
